SURA 66

AT-TAHRIM (ZAKAZ)

OKRES MEDYŃSKI

Niniejsza sura, objawiona w Medynie siedem lub osiem lat po Emigracji (Hidżra), zawiera 12 wersetów i bierze swą nazwę od bezokolicznikowej formy czasownika HarRaMa (zabraniać, zakazywać, czynić coś bezprawnym), który występuje w wersecie pierwszym. Ostrzega przed wszelkiego rodzaju brakiem szacunku wobec Wysłannika Bożego, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, oraz poucza, że prawość nie wypływa z przynależności do jakiejś rodziny, lecz z naszej wiary i dobrych uczynków. Sura ta nawołuje również wiernych do skruchy za popełnione złe uczynki.

W Imię Boga Miłosiernego, Współczującego!

1. O (najsławniejszy) Proroku! Czemu zabraniasz (sobie) tego, na co zezwolił ci Bóg? Starasz się podobać swoim żonom^[1]. A Bóg jest Przebaczający, Współczujący.
2. Bóg już postanowił dla was (o, wierni) w sprawie łamania waszych przysiąg (niewypełniania tego, co nie jest sprawiedliwe i słuszne, i ekspiacji za to)^[2]. Bóg jest waszym Strażnikiem, On jest Wszechwiedzący, Mądry.
3. (Zdarzyło się, że) Prorok zwierzył się z czegoś jednej ze swoich żon, a kiedy ona to wyjawiła (drugiej) i Bóg zaznajomił go z tym, on część tego ujawnił, a część pominął. A kiedy on jej to oznajmił, zapytała: „Kto ci to powiedział?” On rzekł: „Powiedział mi to On, który jest Wszechwiedzący, wszystkiego Świadom”^[3].
4. Wy dwie (żony Proroka) zwrócicie się do Boga ze skruchą (i to właśnie powinniście uczynić); gdyż serca obu z was odchyliły się (od tego, co właściwe). Jeśli jednak będziecie wspierać siebie nawzajem przeciwko niemu, to (pamiętajcie, że) sam Bóg jest jego Strażnikiem, a także Gabriel i sprawiedliwi pomiędzy wiernymi. A poza tym wszyscy aniołowie są jego pomocnikami^[4].
5. Może się zdarzyć, że jego Pan, jeśli on się z wami rozwiedzie, (o, żony Proroka), da mu w wasze miejsce żony lepsze od was – poddane Bogu (muslimat), mające prawdziwą wiarę (mu’minat), żarliwe w swym posłuszeństwie Bogu, pełne skruchy, oddane uwielbianiu (Boga) i poszczeniu – wdowy albo dziewice^[5].
6. O wy, którzy wierzycie! Strzeżcie siebie i swoje rodziny (poprzez dyscyplinę wiary islamskiej i uwielbianie Boga) przed Ogniem, którego paliwem są istoty ludzkie i kamienie. Nad nim ustanowieni są aniołowie srodzy i dokładni (w wykonywaniu rozkazu ukarania), którzy nie są nieposłuszni wobec Boga, cokolwiek im nakaże, i wykonują wszystko to, co jest im nakazane (by wykonali).
7. „O wy, którzy nie wierzycie! Nie próbujcie się usprawiedliwiać tego Dnia! Otrzymacie odpłatę jedynie za to, co czyniliście (na świecie)”^[6].
8. O wy, którzy wierzycie! Zwróćcie się do Boga ze szczerą skruchą (która was odmieni)^[7]. Jest nadzieja^[8], że wasz Pan zmaże z was wasze złe uczynki i dopuści was do Ogrodów, przez które przepływają strumienie – tego Dnia, gdy Bóg nie zniesławi ani nie rozczaruje Proroka i tych spośród jego towarzyszy, którzy wierzą. Ich (wierzących) światło będzie jaśnieć i rozprzestrzeniać się przed nimi i na ich prawicach, gdyż mówią: „Panie nasz! Uczyń nasze światło doskonałym (mocą Swej łaski, byśmy osiągnęli Raj) i przebacz nam^[9]. Zaiste, Ty masz pełną władzę nad każdą rzeczą!”
9. O Proroku! Zmagaj się mocno z niewiernymi i hipokrytami (jak tego wymagają okoliczności i warunki) i bądź wobec nich surowy^[10]. Ich ostatecznym schronieniem jest Piekło: jakże to zły cel wędrowania!
10. Bóg przedstawia żonę Noego i żonę Lota jako przykład dla tych, którzy nie wierzą. One były poślubione dwóm spośród naszych sług sprawiedliwych, a jednak zdradziły ich (odrzucając Posłannictwo, które przynieśli od Boga i współpracując z niewiernymi). Jednak oni (ich małżonkowie) nie pomogli im w niczym przeciwko Bogu i zostało im (tym niewiastom) powiedziane: „Wejdźcie do Ognia wraz ze wszystkimi tymi, którzy tam wchodzą!”^[11]
11. I Bóg przedstawia żonę Faraona jako przykład dla tych, którzy wierzą. Ona modliła się: „Panie mój! Zbuduj dla mnie dom w Raju w Twojej bliskości, a także zachowaj mnie i wybaw od Faraona i jego czynów, i ocal mnie od ludzi występnych”^[12].
12. Maria, córka Imrana^[13], także zachowywała swą niewinność (w ciele i duszy), przeto My tchnęliśmy w nie (w ciało) z Naszego Ducha^[14]; ona potwierdziła prawdę słów swego Pana (Jego Objawienia – przykazania, obietnice i ostrzeżenia – dane Jego Wysłannikom) i Jego Księgi, i była spośród żarliwie posłusznych Bogu.

1. Choć istnieją przekazy o tym, czego Wysłannik sobie zabronił, a Bóg mu tego dozwolił, główna treść jest następująca:

   Wysłannik był niezwykle uprzejmy. Szczególnie wobec swoich małżonek. Po to, by nikomu nie czynić problemów, musiał znosić wiele trudności. Bóg ustanowił dlań specjalne reguły, w szczególności w odniesieniu do życia rodzinnego, by nie przyczyniać mu niepotrzebnych kłopotów (w wykonywaniu jego misji) (33:50). Dlatego też stwierdzenie: Czemu zabraniasz (sobie) tego, na co zezwolił ci Bóg?, wyraża ostrzeżenie, które jest w rzeczywistości pocieszeniem. Interesujące, że zarówno ten werset, jak i werset 33:50, zawierający szczególne reguły dla Wysłannika, kończą się frazą: A Bóg jest Przebaczający, Współczujący. Oznacza to, że Bóg chciał dla niego ułatwień i był wobec niego szczególnie współczujący. ↑

2. Zob. sura 2:224-225; 5:89. ↑

3. To bezpośrednio wskazuje na to, że Objawienia, jakie otrzymywał Wysłannik, nie składają się wyłącznie z tego, co jest zawarte w Koranie. Poza Koranem otrzymał on wiele innych Objawień i oświadczył: „Uważajcie! Dano mi Księgę, a wraz z nią jej podobieństwo” (Abu Daud, „Sunna”, 5). ↑

4. Ten werset naucza nas czterech ważnych rzeczy:

   • Czynienie czegoś, co by znieważyło Proroka, doprowadzi do zejścia serca z właściwej drogi, jak to wynika z 61:5: I (wspomnij), gdy Mojżesz rzekł do swego ludu: „O, ludu mój! Dlaczegóż to mnie znieważacie, skoro rzeczywiście wiecie, że jestem Wysłannikiem Boga, posłanym do was?” Kiedy więc zeszli z właściwej drogi, Bóg sprawił, że ich serca odeszły od prawdy. Bóg nie jest przewodnikiem ludzi występnych.
   • Wszelka nielojalność od wewnątrz domu lub kraju jest o wiele bardziej niebezpieczna, aniżeli od zewnątrz.
   • Jakiegokolwiek spisku by nie przygotowywano przeciwko Wysłannikowi Bożemu, Bóg go całkowicie ochroni; pomocnikami są: Gabriel, który przynosi mu Objawienie od Boga, a także ci spośród wiernych, którzy są szczególnie wysoko pod względem prawości, oraz wszyscy inni aniołowie. Nikt zatem nie może zaszkodzić ani jemu, ani jego misji.
   • Nawet status żony Proroka nie wystarcza do ocalenia, jeśli ktoś nie wierzy i nie spełnia dobrych uczynków. To już raczej, zgodnie z zasadą, odpowiedzialność jest proporcjonalna do władzy i błogosławieństwa; im większym błogosławieństwem Bóg obdarza, tym większa jest odpowiedzialność (zob. również 33:29-32).

   ↑

5. To drugie ostrzeżenie koraniczne wobec małżonek Wysłannika Bożego (pierwsze, zob. 33:29-33, a odnośnie do relacji Proroka z żonami, zob. 33, przyp. 16.). Niniejszy werset nie oznacza, że małżonki Wysłannika nie miały owych chwalebnych cech. Zawiera raczej wskazówkę, że jako muzułmanki i – szczególnie – żony Proroka, które powinny stanowić przykład dla wszystkich wierzących kobiet – winny mieć te własności w stopniu najwyższym i je zachować. ↑

6. Ten werset, odnoszący się do niewierzących, zawiera również ostre ostrzeżenie dla muzułmanów. Ostrzega, że jakiekolwiek nieposłuszeństwo wobec Boga i Jego Wysłannika oraz czynienie rzeczy, które mogą ich znieważyć, może – niechaj Bóg uchowa – sprowadzić ich do niewiary, a co za tym idzie, do Ognia piekielnego na Tamtym Świecie. Muszą zatem stale czuwać, by nie dać się zwieść grzechom. ↑

7. Ali, kuzyn Proroka i jego zięć, a także czwarty Kalif, opisuje szczerą skruchę, za którą idzie zmiana człowieka, w sposób następujący:

   Ażeby wasza skrucha była szczera, zmieniła was i była ważna, powinniście (1) szczerze odczuwać żal za grzech, który popełniliście, (2) wypełnić wszystkie obowiązki religijne oraz odrobić zaległe, (3) zwrócić wszelkie uzurpowane przez siebie prawo jego właścicielowi, (4) prosić o przebaczenie tych, których obraziliście, (5) postanowić nie popełniać już więcej grzechu, który popełniliście, i (6) sprawić, by wasza dusza zmysłowa skosztowała trudności, jakie niesie ze sobą posłuszeństwo Bogu tak samo, jak pozwoliliście, by skosztowała przyjemności grzechu (Yazır, Zamakhshari). ↑

8. Chociaż Bóg nie jest nigdy zobowiązany do przyjęcia skruchy, to jednak osoba żałująca powinna żywić szczerą nadzieję, że On przyjmie jej żal za grzechy i przebaczy winy. ↑

9. Oznacza to, że istoty ludzkie są podatne na błędy i upadek i – za wyjątkiem Proroków – prawie każdy idzie na tamten świat z pewnym brzemieniem grzechów. Poza tym dobre uczynki ludzi nie wystarczą im do uzyskania światła, potrzebnego do dotarcia do Raju po Zmartwychwstaniu. Toteż modlą się oni do Boga, by wydoskonalił ich światło ze Swojej Łaski (zob. również surę 57:12, 19). Będą potrzebować także przebaczenia, aby uzyskać wybawienie z ciemności swych grzechów. Hipokryci zaś nie będą w stanie postąpić w kierunku Raju i zostaną pochłonięci przez ciemność własnej obłudy (57:13). ↑

10. Wyjaśnienie zob. sura 9:73, przyp. 15; 123, przyp. 28. ↑

11. To jest dla nich sąd ostateczny oraz odniesienie do ich sytuacji w grobie. ↑

12. Niektóre przekazy mówią, że żona Faraona miała na imię Asja. Jej modlitwa, którą przytacza Koran, objaśnia szczerą i mocną wiarę w Boga oraz oddanie Mu, a także trzymanie się przez nią z daleka od niegodziwości Faraona i buntu jego ludu przeciwko Bogu. Niektórzy komentatorzy wnoszą ze stwierdzenia „jego czyny”, że Bóg ocalił ją również od obcowania fizycznego z Faraonem. Faraon mógł być ułomny (pod względem płciowym) i nie mieć potomstwa, jak to bywało z wieloma podobnymi do faraonów władcami na przestrzeni dziejów. Wniosek z tego taki, że ich tyrańskie rządy nie będą długie. ↑

13. Zob. sura 3:33-34, przyp. 7. ↑

14. Bóg nie tylko tchnął w Marię – ażeby poczęła Jezusa – „ducha” od siebie, lecz także tchnął go w „ciało”, które ukształtował z gliny, ażeby Adam mógł przyjść na świat. Zob. znaczenie tchnienia Boga z Jego Ducha: 4:171, przyp. 34; 15:29, przyp. 8. Ten werset przypisuje tchnięcie w Marię Bogu, gdyż to Bóg stwarza każdy czyn każdej istoty. W rzeczywistości był to Anioł Gabriel lub inny Duch anielski (zob. 19:17, przyp. 3). ↑