SURA 47

MUHAMMAD

OKRES MEDYŃSKI

Sura niniejsza, będąca jednym z najwcześniejszych Objawień, jakie miały miejsce w Medynie, składa się z 38 wersetów i została nazwana od imienia Proroka Muhammada w wersecie drugim. Zajmuje się takimi sprawami, jak walka, traktowanie jeńców wojennych, podział łupów i tym, co w czasach ostatecznych czeka wiernych i niewierzących.

W Imię Boga Miłosiernego, Współczującego!

Czyny tych, którzy nie wierzą i odpychają (ludzi) z drogi Boga – Bóg obróci wniwecz^[1].
Tymczasem złe czyny tych, którzy wierzą i czynią dobre uczynki; którzy wierzą w to, co zostało zesłane Muhammadowi – a to jest prawda od ich Pana – On z nich zmaże (w przeciwnym razie nie pozwoliłyby one im osiągnąć celów w obu światach), w pełni uspokoi ich serca i poprawi ich stan (w tym i w przyszłym świecie)^[2].
Tak jest dlatego, że ci, którzy nie wierzą, idą za kłamstwem (w swoich wierzeniach, myślach i działaniach), gdy tymczasem ci, którzy wierzą, postępują za prawdą od swego Pana^[3]. W ten sposób Bóg objaśnia ludziom, do czego są podobni.
Kiedy zatem na wojnie spotykacie tych, którzy nie wierzą, uderzajcie ich po karkach (nie dając im okazji do pokonania was). Dokładnie: kiedy im już zadacie wystarczające straty (nie kontynuujcie walki, lecz) zwiążcie ich mocnym węzłem jako jeńców. Potem uwolnijcie ich w akcie łaski, nie żądając nic w zamian albo za okupem (który może stanowić wzajemna wymiana jeńców wojennych), ażeby dzięki temu ustały działania wojenne z użyciem broni i wojna znalazła swój koniec. Tak (nakazuje Bóg)! Gdyby Bóg chciał, to na pewno (Sam) dokonałby na nich odpłaty, lecz (On nakazuje wam walczyć) ażeby was wypróbować jedni poprzez drugich. Co do tych, którzy są zabijani dla Sprawy Boga – On nigdy nie dopuści do tego, by ich czyny poszły na marne.
On (przecież) poprowadzi ich (ku urzeczywistnieniu ich celów w obydwu światach) i poprawi ich sytuację^[4];
On dopuści ich także do Raju, który im dał poznać.
O, wy, którzy wierzycie! Jeśli wspomożecie Boga (zmagając się dla Jego sprawy), On wspomoże was i wzmocni wasze stopy (byście się nie zachwiali na Jego drodze, a ostatecznie – zwyciężyli).
Tych jednak, którzy nie wierzą, czeka upadek i zatracenie, a On obróci wszystkie ich czyny wniwecz.
Tak się stanie, gdyż są przeciwni temu, co zesłał Bóg. A zatem Bóg sprawia, że ich czyny idą na marne.
Czyż nie wędrowali przez ziemię i nie widzieli, jaki był ostateczny koniec tych, którzy byli przed nimi (uparcie przypisywali Bogu współtowarzyszy i łamali wszelkie przykazania)? Bóg całkowicie ich unicestwił, a niewierzących czeka (teraz) podobny los.
Tak dzieje się dlatego, że Bóg jest z pewnością Strażnikiem i Obrońcą tych, którzy wierzą; ci jednak, którzy nie wierzą, nie mają żadnego strażnika ani obrońcy (którego by Bóg zaakceptował i który by zdołał ich wspomóc przed Bogiem).
Bóg dopuści tych, którzy wierzą i dokonują dobrych, prawych czynów, do Ogrodów, przez które przepływają rzeki. Co zaś dotyczy tych, którzy nie wierzą, oni czerpią przyjemności i spożywają (dobrodziejstwa Boże) tak, jak spożywa bydło (nie zastanawiając się nad tym, kto ich nimi obdarował i co mają czynić w zamian, i bez żadnego pojęcia o życiu, które nadejdzie); ich mieszkaniem będzie Ogień (piekielny, odpowiedni dla nich).
Jakże wiele było miejscowości potężniejszych (i bogatszych) od twojej miejscowości, która cię wypędziła (o, Wysłanniku). My je zniszczyliśmy, oni zaś nie mieli (wobec Nas) żadnego pomocnika.
Czyż więc ten, który stoi (mocno) na jasnym dowodzie od swego Pana, podobny jest do tego, którego złe czyny upiększono tak, by znalazł w nich upodobanie, i (który) idzie za swymi namiętnościami i fantazjami?
Obraz Raju, przyobiecanego bogobojnym i pobożnym, jest następujący: są w nim rzeki (pełne) wody, która nie zostanie nigdy zanieczyszczona (pod względem smaku, zapachu i barwy), rzeki (pełne) mleka, którego smak nigdy się nie zmieni, rzeki (pełne) wina^[5] – smakowitego dla pijących, a także rzeki (pełne) miodu – czystego i jasnego. Są w nim również dla nich owoce wszelkiego rodzaju i gatunku, a także – przebaczenie pochodzące od ich Pana (przynoszące niespodziewane błogosławieństwa)^[6]. (Czyż ci, którzy będą się tym wszystkim radować), podobni są do tych, którzy zamieszkają w Ogniu (piekielnym) a ich napojem będzie wrząca woda, rozdzierająca ich wnętrzności?
Pośród nich (ludzi zamieszkujących Medynę) niektórzy się tobie przysłuchują, ale skoro tylko odejdą od ciebie, pytają (drwiąc – pełni pychy) tych, którzy otrzymali (nieco) wiedzy (o prawdach Religii): „Co znowu teraz powiedział?” To są ci, których serca zapieczętował Bóg i którzy idą za swoimi namiętnościami i fantazjami.
Co do tych zaś, którzy przyjęli przewodnictwo Boga, Bóg wzmocni ich na drodze prostej (poprzez głębszą wiedzę i poddanie się Jego woli), a także obdarzy ich pobożnością i ochroną przed grzechami.
Czy ci (którzy trwają w niewierze i czynią zło) oczekują czegoś innego, aniżeli Godziny Ostatniej – że spadnie na nich nagle? Zaiste, już nadeszły jej zwiastuny^[7]. Lecz jakąż korzyść uzyskają z napomnienia, jeśli (już) przyszła do nich Godzina Ostatnia?
Wiedz zatem (i pamiętaj o tym), że nie ma boga poza Bogiem (Jedynym), i proś o przebaczenie za swoje omyłki^[8] i za wierzących mężczyzn i wierzące kobiety. Bóg wie z jakiego stanu (wewnętrznego) i warunków (społecznych) przechodzicie do innego stanu i warunków, a także w jakim stanie i warunkach spoczniecie.
Ci, którzy wierzą (wyczekują nowej sury przekazującej wiedzę o Boskich prawdach oraz zesłania nowych przykazań Boga, i) mówią: „Gdybyż tylko została zesłana nowa sura!” Lecz gdy została zesłana decydująca (objaśniająca i zawierająca nakaz^[9]*) sura, w której wspomniana jest (w sposób jasny i jako nakazana powinność) walka, widzisz, jak ci, w których sercach jest choroba, spoglądają na ciebie wzrokiem omdlewającym z lęku przed śmiercią. Zaprawdę, to jest to, czego się od nich oczekuje!
(Tym zaś, czego się oczekuje od prawdziwie wierzących w odpowiedzi na każdy Boży rozkaz, jest) posłuszeństwo i właściwe słowo. Gdyby więc zaufali Bogu, kiedy został postanowiony nakaz (który wzywa ich do wywiązania się z zobowiązań wobec Boga), z pewnością byłoby to dla nich lepsze.
Czyż jednak trzeba spodziewać się po was (o, obłudnicy), że złamiecie waszą obietnicę i odwrócicie się (od Bożych przykazań), będziecie powodować chaos i zepsucie na ziemi i rozerwiecie więzy pokrewieństwa?
Tacy są ci, których Bóg przeklął (wyłączył ze Swego Miłosierdzia), zabrał im słuch i oślepił ich oczy (tak, że nie mogą dostrzec prawdy).
Czyż nie zastanawiają się gorliwie nad Koranem lub też może (ich) serca są zamknięte (i są jak gdyby głusi, ślepi i niezdolni do zrozumienia prawdy)?^[10]
Zaiste, tych, którzy odwrócili się jako odstępcy, po tym jak (Boże) przewodnictwo stało się dla nich jasne, zwiódł Szatan; on wszczepił w nich na długi czas ambicje tego świata.
Tak stało się dlatego, że powiedzieli do sprzeciwiających się temu, co zesłał Bóg: „My będziemy wam posłuszni w pewnych sprawach”. Bóg zna ich tajemnice^[11].
Cóż więc (będzie), gdy aniołowie wezmą ich dusze w chwili śmierci, uderzając ich w twarz i plecy?
Tak się stanie, gdyż poszli za tym, co wzbudza (potępienie i) gniew Boga, a przeciwni są temu, co podoba się Bogu. Dlatego to On sprawił, że wszystkie ich (wcześniejsze dobre) uczynki pójdą na marne.
Czy też może ci, w których sercach jest choroba, sądzą, że Bóg nie wyjawi ich złośliwości (wobec Religii Boga i jej zwolenników)?
Gdybyśmy tylko chcieli, to wskazalibyśmy ci ich i rozpoznałbyś ich po znamionach (jakie mają na swoich obliczach). Lecz ty i tak z pewnością ich rozpoznajesz po kłamliwym tonie i rytmie ich mowy. (O, ludzie!) Bóg zna wasze czyny (a także to, dlaczego i jak się ich dopuszczacie).
I My poddamy was z całą pewnością próbie, ażeby wyróżnić tych spośród was, którzy zmagają się mocno (dla Sprawy Boga swoimi osobami i majątkami) oraz tych, którzy trwają (na Drodze Boga i cierpliwie znoszą przeciwności), i My sprawdzimy wasz bilans (uczynków)^[12].
Ci, którzy nie wierzą i odpychają (ludzi) od Drogi Boga, i przeciwstawiają się Wysłannikowi po tym, jak stało się dla nich jasne Przewodnictwo (od Boga), nigdy nie zdołają uczynić szkody Bogu (i Jego Sprawie), a On sprawi, że ich uczynki zostaną obrócone wniwecz.
O, wy, którzy wierzycie! Bądźcie posłuszni Bogu (we wszystkim, co wam nakazuje) i bądźcie posłuszni Wysłannikowi (pod względem wykonywania przez niego Bożych przykazań i jego własnych nakazów), i nie pozwólcie, by wasze uczynki poszły na marne^[13].
Bóg nigdy nie wybaczy tym, którzy nie wierzą i odpychają (ludzi) od Drogi Boga, a potem umierają jako niewierzący.
Jeśli zatem (jesteście w stanie wojny z nieprzyjaciółmi i) przewaga jest po waszej stronie, to nie bądźcie słabego serca i nie błagajcie o pokój (który by przyniósł wam upokorzenie). (Zawsze miejcie w pamięci to, że) Bóg jest z wami i On nigdy nie pomniejszy nagrody za dobre uczynki.
Życie na tym świecie jest jedynie grą i zabawą. Jeśli rzeczywiście wierzycie i trzymacie się z dala od nieposłuszeństwa wobec Niego, pełni bogobojności i pobożności, On da wam zapłatę i nie będzie żądał od was majątku.
Jeśliby On go od was zażądał i jeśliby was naciskał (by go oddać), wy byście się w swej chciwości wzdragali, a On ujawniłby waszą (skrywaną) złą wolę^[14].
Zaprawdę, wy jesteście tymi, których się wzywa do wydawania (nieco z waszych dóbr) dla Sprawy Boga; a jednak pośród was są skąpcy. Kto jednak jest skąpcem, to skąpi jedynie kosztem siebie samego. Bóg jest Bogaty i Samowystarczalny (całkowicie wolny od wszelkich potrzeb), a wy jesteście biedni (i Go potrzebujecie). Jeśli się odwrócicie (od prawdziwej wiary i pobożności), On zastąpi was innym ludem; a ten nie będzie do was podobny.

To znaczy: wszystkie ich wysiłki mające na celu zapobieżenie temu, by rozszerzał się islam, zostaną zniweczone. Chociaż ich dobre uczynki mogą przynieść im korzyść na tym świecie, to jednak w życiu ostatecznym nic nie będą znaczyć. Nie dążyli przecież do życia wiecznego i szli jedynie za dobrami świata doczesnego. ↑
Szczera wiara i postępowanie w sposób prawy i dobry, tak jak tego wymaga religia, sprawiają, że człowiek wierzący ma zdrowe, spokojne i zadowolone serce. Bóg prowadzi taką osobę ku dobrym decyzjom, właściwym myślom i dobrym działaniom, które z kolei powodują, że dana osoba pogłębia swą wiarę i szczerość. Taka kolej rzeczy poprowadzi ludzi ku osiągnięciu ich celów (związanych z islamem) na tym świecie i wiecznej szczęśliwości w świecie przyszłym. ↑
Wspomniane tutaj Kłamstwo oznacza każdy system wiary, myśli lub działania, który nie jest oparty na Objawieniu, lecz na ludzkich namiętnościach i fantazjach – te nie są ze sobą zgodne bądź też sprzeciwiają się Boskim sposobom działania we wszechświecie, które niewłaściwie nazywamy „prawami natury”, oraz prawom moralnym, które On ustanowił dla życia na świecie. Tymczasem prawda stanowi system wiary, myśli i działania, który jest oparty na Objawieniu Bożym, a zatem pozostaje w zgodności z prawami, jakie Bóg ustanowił dla funkcjonowania wszechświata i życia ludzkiego na Ziemi. Jak zatem wspominaliśmy, Bóg ma dwa zbiory praw: jeden dla rządzenia życiem ludzkim i wszechświatem, a drugi – dla życia religijnego. Obydwa zbiory implikują posłuszeństwo ludzkie dla ich reguł. Posłuszeństwo i nieposłuszeństwo względem pierwszego z nich przynosi rezultaty głównie na tym świecie, podczas gdy posłuszeństwo lub nieposłuszeństwo wobec tego drugiego daje owoce zarówno w tym, jak i w przyszłym życiu – ale bardziej w życiu wiecznym. Wierni muszą być posłuszni obydwu. ↑
Niniejszy werset odnosi się przede wszystkim do tych, którzy zostali zabici dla Sprawy Boga, choć ma też pewne odniesienia do świata jako takiego. Bóg nigdy nie pozwala na to, by ofiary uczynione dla Jego Sprawy poszły na marne. Takie działania przyczyniają się do urzeczywistnienia celu tych, którzy je podejmują na tym świecie. Do największych ofiar, uczynionych dla Sprawy Boga, należy męczeństwo. Celem męczenników jest uwznioślenie Bożego Słowa oraz zyskanie aprobaty i zadowolenia Boga. To Bóg umożliwia uwznioślenie Swego Słowa, jest zadowolony z męczenników, ocala ich od cierpień w wymiarach światów Wieczności i wybacza ich grzechy. ↑
Wino jako jedno z błogosławieństw Raju użyte jest metaforycznie, ażeby wskazać na doskonałość przyjemności, jakich dostarczą rajskie napoje. ↑
Wszystko na Tamtym Świecie będzie swoiste dla warunków owego świata. Lecz – jak stwierdza to werset 2:25 – wszystko będzie przypominać pod względem nazwy, kształtu i barwy swoje odpowiedniki z tego świata – ale tylko w takim stopniu, ażeby mieszkańcy Raju nie tracili apetytu z powodu zetknięcia się z nieznanym pożywieniem. Ich smak i zapach oraz przyjemność, jaką będą dawać, okażą się specyficzne dla tamtego świata, a za każdym razem, kiedy te dobrodziejstwa będą dawane ludziom Raju – zostaną odnowione. ↑
Jedynie Bóg zna dokładny czas nadejścia Ostatniej Godziny, lecz ma ona wiele zwiastunów, które wskazują na to, że jej nadejście jest pewne i bliskie. Nadejście Wysłannika Bożego (niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo) jako Wysłannika Ostatniego i Powszechnego oraz jako Pieczęci Proroków było pierwszym i największym zwiastunem jej nadejścia. ↑
Na temat bezgrzeszności proroków i wysłanników, którzy prosili o wybaczenie swych „błędów”, zob. 48:2 i przypis 2. ↑
* Uwaga tłum. pol. ↑
Wspomniane osoby to hipokryci spośród wiernych. Hipokryzja rodzi się z choroby we wnętrzu serca, która wysusza źródło życia duchowego, gasząc władzę rozumienia i psując charakter (zob. 2:10). Główną przyczyną, dla której „duchowy” zmysł słuchu gaśnie w głuchocie, a „duchowy” zmysł wzroku zatraca się w ślepocie, jest choroba serca. „O, zaiste, to nie oczy, które ślepną, lecz serca w piersiach, które stają się ociemniałe” (22:46). Werset 24 tej sury interpretuje zatem także werset wcześniejszy, wyjaśniając dlaczego Bóg czyni uszy głuchymi, a oczy ociemniałymi. „Zamkami” na sercu muszą być te, które są umieszczane na zmysłach serca, takich jak słuch, wzrok, myślenie i rozumienie (zob. również werset 26 i przyp. 10 poniżej). ↑
Posłuszeństwo wobec zmysłowego Ja w jego namiętnościach i pielęgnowanie dalekosiężnych ambicji związanych z życiem doczesnym sprawiają, że człowiek odczuwa lęk przed śmiercią i słabnie w wykonywaniu Boskich przykazań, szczególnie tych związanych z walką. A to przyczynia się do śmierci duszy (intelektu duchowego), ślepoty oczu serca i głuchoty uszu serca. Werset niniejszy wyjaśnia prawdziwą przyczynę śmierci duchowej, wspomnianej w wersetach poprzednich. Informuje również o tajemnych porozumieniach przeciwko wiernym, które zostały zawarte pomiędzy hipokrytami medyńskimi i niewiernymi (z Mekki); ich to opisuje się także w wersecie 9 powyżej, jako przeciwnych temu, co zsyła Bóg. ↑
Bóg dokona rozróżnienia pomiędzy Swoimi sługami i osądzi ich czyny, właściwe i niewłaściwe, po czym zapłaci za każdy z nich. ↑
Zmarnowanie dobrych uczynków następuje poprzez ostentację, hipokryzję, apostazję, sprzeciwianie się Bogu i Jego Wysłannikowi, ale również ze względu na postępki tego typu, co rozmowa w czasie modlitwy. ↑
Bóg wszczepił w człowieka liczne popędy, spośród których część jest ewidentnie zła. Właściwa edukacja sprawia jednak, że mogą zostać skanalizowane i przekształcone w dobre. I tak, wrogość może zostać przekształcona we wrogość wobec swego zmysłowego Ja i w ten sposób poddana szkoleniu. Zazdrość można wykorzystać do naśladowania innych pod względem ich cnót. W istocie, te popędy zostały dane ludzkości w tym właśnie celu, to jest – ażeby je przekształcić w cnoty, które spowodują, że dana osoba będzie wzrastać duchowo i moralnie. ↑