SURA 45

Al-DŻASIJA (PRZYKLĘKAJĄCA)

OKRES MEKKAŃSKI

Sura ta, składająca się z 37 wersetów, została objawiona u schyłku okresu mekkańskiego. Jej nazwa pochodzi od słowa al-dżasija, oznaczającego przyklękającą, w wersecie 28. W swych pierwszych wersetach rozdział niniejszy zwraca naszą uwagę na znaki Boga we wszechświecie, skierowane do wierzących, do tych, którzy dążą do pewności oraz tych, którzy używają swego rozumu. Następnie przytaczane są liczne łaski, jakimi obdarzona została ludzkość, aby dzięki nim ludzie opamiętali się i przyjęli przewodnictwo Koranu. Opowiedziane są również pewne wydarzenia z Dziejów Dzieci Izraela. Wreszcie sura przedstawia koniec, jaki czeka wierzących i niewierzących.

W imię Boga Miłosiernego, Współczującego!

Ha. Mim.
(Oto) Księga zsyłana w częściach od Boga, Potężnego, Pełnego Chwały, którego Moc nieodparta, Mądrego.
Zaiste, w Niebiosach i na Ziemi są znaki (jasne) dla wierzących (wskazujące na Jedność Boga, Jego Istnienie i Panowanie).
I w waszym stworzeniu, i w rozproszeniu (niezliczonych rodzajów) istot żywych (po ziemi) są (jasne) znaki dla ludzi, którzy szukają pewności wiary (w Jedność Boga, Jego Istnienie i Panowanie).
I w zmianie nocy i dnia (z ich okresami krótszymi i dłuższymi), oraz w zaopatrzeniu (deszczu), które Bóg zsyła z nieba i ożywia nim ziemię po jej śmierci, a także w tym, że On kieruje zwrotami wiatrów – (we wszystkim tym) są (jasne) znaki dla ludzi, którzy potrafią rozumować i (je) pojąć^[1].
Oto Znaki (Objawienia) Boga, które recytujemy tobie (poprzez Gabriela) w prawdzie. W jakie zatem inne Objawienie uwierzą, jeśli nie w Boga i Jego Znaki?^[2]
Biada każdemu, kto jest oddany wymyślaniu kłamstw, oddany grzechom.
On słyszy recytowane mu Objawienia Boga, a jednak trwa uparcie i wyniośle w niewierze, jak gdyby ich nie słyszał. Głoś więc mu wieści o karze bolesnej^[3].
A jeśli zyskał jakąś wiedzę o Naszych znakach (czy to we wszechświecie, czy to w Koranie), to je wyśmiewa^[4]. Dla takiego (przeznaczona) jest kara poniżająca.
Z przodu ich jest Piekło, i wszystko to, co zarobili (zgromadzili z dóbr tego świata) nie będzie dla nich żadną pomocą, nie będą nią też ci, których wzięli sobie (poza Bogiem i rzucając Mu wyzwanie) strażników (i powierzyli im swe sprawy). Dla nich jest kara ogromna.
Ten (Koran) jest przewodnictwem, a dla tych, którzy nie wierzą w Znaki i Objawienia (przeznaczona) jest kara bolesna i odpychająca (która wynika z ich własnych czynów).
Bóg jest tym, który stworzył morze i uczynił je poddane (Swoim rozkazom), by wam służyło i żeby okręty mogły spieszyć poprzez nie z Jego rozkazu, i byście szukali Jego szczodrości, i byście (w zamian za Jego szczodrość) okazywali Mu wdzięczność.
I On podporządkował wam wszystko to, co jest w niebiosach, i wszystko to, co jest na ziemi – wszystko jest od Niego (jako dar Jego Łaskawości). Zaprawdę, w tym są (jasne) znaki dla ludzi, którzy oddają się rozwadze.
Powiedz wiernym, że powinni wybaczyć tym, którzy nie żywią nadziei na nadejście Dni Boga (kiedy On im wyjaśni, czym jest ich niewiara)^[5], widząc, że On odpłaci ludziom za to, co zarobili (zgromadzili).
Kto czyni coś dobrego i prawego, czyni to dla (dobra) własnej duszy, a kto czyni coś złego, czyni to przeciwko niej. Potem zaś zostaniecie sprowadzeni do waszego Pana.
Zaiste, My daliśmy Dzieciom Izraela Księgę i władzę sądzenia (na podstawie Księgi), Posłannictwo prorockie – i zaopatrzyliśmy je w czyste, zdrowe rzeczy, i wynieśliśmy ponad wszystkie inne ludy (ich czasów).
I daliśmy im jasne dowody spraw i nakazów związanych z religią; i dopiero wówczas, gdy przyszła do nich cała ta wiedza, poróżniły się między sobą, pogrążając się w zawistnej rywalizacji i pysze. Zaprawdę, twój Pan rozsądzi pomiędzy nimi w Dniu Zmartwychwstania to, w czym się różnili.
A potem (w tym ostatecznym Objawieniu) On postawił cię na drodze życia (szari’at) opartej na religii^[6]; przeto podążaj nią i nie kieruj się namiętnościami i wyobrażeniami tych, którzy nie wiedzą (i nie znają Boskiego Przewodnictwa).
One z pewnością nie mogą być dla ciebie żadną pomocą ze względu na Boga. I, zaiste, ludzie występni (którzy z uwagi na własne namiętności podążają drogą inną, aniżeli ta, którą dla ciebie wyznaczyłem) są dla siebie nawzajem strażnikami. Tymczasem Bóg jest Strażnikiem bogobojnych i pobożnych.
Oto (ten Koran, który naucza drogi życia, wyznaczonej przez Boga) jest dla ludzkości jasną nauką i wglądem (w prawdę), a także przewodnictwem i miłosierdziem dla ludzi szukających pewności w wierze.
Cóż!? Czyż ludzie popełniający złe czyny sądzą, że My traktujemy ich na równi z tymi, którzy wierzą i czynią dobre, prawe dzieła? Na równi co do ich życia i śmierci? Jakże zły jest ich osąd!
Bóg stworzył Niebiosa i Ziemię w prawdzie (z ważnych względów, na solidnych fundamentach prawdy), aby wszystkie dusze otrzymały zapłatę za to, co zarobiły (swymi uczynkami na tym świecie). I nie zostanie im wyrządzona krzywda.
Czy kiedykolwiek zastanawiasz się nad tym (człowiekiem), który wziął za bóstwo swe namiętności^[7] i którego (ze względu na to) Bóg sprowadził z drogi prostej – a on przecież ma wiedzę (o przewodnictwie i zbłądzeniu) – i opieczętował jego słuch i serce, a na wzrok nałożył zasłonę? Któż zatem może go poprowadzić, skoro Bóg (sprowadził go z drogi prostej)? Czyż więc nie zastanowicie się i nie będziecie świadomi?
I oni (jeszcze) mówią: „Nie ma nic, prócz naszego życia na tym świecie. Niektórzy z nas umierają, gdy tymczasem inni wciąż żyją; i nic, prócz czasu (procesu starzenia się i psucia się organizmu), nie powoduje naszego zgonu)”. Oni jednak nie mają o tym (o rzeczywistej naturze życia i śmierci oraz o życiu pozagrobowym) wiedzy (pewnej i prawdziwej). Oni tylko podążają za swoimi przypuszczeniami.
A kiedy są im recytowane nasze Objawienia, jasne jako dowód i w swoim znaczeniu, oni nie mają argumentu poza tym, że mówią: „Sprowadź naszych praojców, jeśli jesteś prawdomówny w tym, co twierdzisz”.
Powiedz: „Bóg daje wam życie, a następnie sprawia, że umieracie. Potem zaś zbierze was wszystkich na Dzień Zmartwychwstania, co do którego (przyjścia) nie ma wątpliwości. Lecz większość ludzi nie wie (zadowalając się pozbawionymi wiedzy przypuszczeniami).
Do Boga należy władza nad Niebiosami i nad Ziemią^[8]. W Dniu, kiedy nadejdzie Godzina Ostatnia (i sprawowany będzie Sąd Ostateczny) – w tym Dniu zgubieni będą ci, którzy wymyślali fałsz i podążali za nim.
I zobaczysz każdą wspólnotę zebraną razem i przyklękającą (pełną lęku). Każda wspólnota zostanie wezwana do swojej Księgi (gdzie spisywane są dobre i złe uczynki, by zdać z nich rachunek): „Tego Dnia otrzymacie odpłatę za to, co czyniliście.
Oto Nasza Księga (zapis waszych czynów, który przygotowaliśmy), wypowiadająca prawdę przeciwko wam. Zaiste, My spisaliśmy to, co czyniliście (na świecie)”.
A potem: co zaś dotyczy tych, którzy wierzyli i czynili dobre, prawe dzieła, to Bóg dopuści ich do Swego Miłosierdzia (do Raju, który stanowi ucieleśnienie Jego Łaskawości). Oto triumf oczywisty.
A co do tych, którzy nie uwierzyli (to zostaną napomniani): „Czyż Moje Objawienia nie były wam recytowane? (Zaiste – były recytowane stale), lecz wy w swej arogancji wzgardziliście nimi i dowiedliście, że jesteście winni, oddani gromadzeniu grzechów.
Kiedy zostało ogłoszone, że obietnica Boga jest prawdziwa i że nie ma wątpliwości co do nadejścia Godziny Ostatniej, powiedzieliście: ‘Nie możemy poznać Godziny Ostatniej; sądzimy, że jest to jedynie przypuszczenie. Żadną miarą nie jesteśmy przekonani (o niej)’”.
Złe uczynki, których dokonywali, stały się (teraz) dla nich oczywiste, a to, co zwykli byli wyśmiewać (obiecana przez Boga kara), objęło ich.
I zostanie powiedziane: „My zapominamy o was dzisiaj (dlatego nie miejcie nadziei na przebaczenie i łaskę), tak jak wy zapomnieliście o nadejściu waszego dnia; a (na wieki) waszym schronieniem będzie Ogień i nie będziecie mieć pomocników.
Tak dzieje się ze względu na to, że szydziliście ze wszystkich znaków i Objawień Boga, a życie tego świata zwiodło was”. Przeto owego dnia nie zostaną z niego (z Ognia) wyjęci i (nie zostanie przyjęta żadna ich prośba o powrót na ten świat, i) nie będą mogli się poprawić.
I wszelka chwała i wdzięczność należą się Bogu, Panu Niebios i Panu Ziemi, Panu światów.
I do Niego należy wielkość i panowanie w Niebiosach i na Ziemi; i On jest Potężny, Pełen Chwały, a Jego moc nieodparta; Mądry.

Werset 3 stwierdza, że już to, co widoczne dla oka we wszechświecie, umożliwia wiarę. Wierni bowiem widzą niebiosa i ziemię wypełnione jasnymi znakami Istnienia Boga, Jego Jedności i Panowania. Jednakże werset 4 wzywa nas, byśmy studiowali poszczególne części stworzenia i wszechświata. Studiując nasze istnienie i życie zwierząt na Ziemi, umacniamy swoją wiarę i uzyskujemy jej pewność. Bediüzzaman Said Nursi przypomina nam, że w celu umocnienia naszej wiary powinniśmy rozważać ogólnie świat zewnętrzny (niebiosa i ziemię), dokładniej zaś – nasze własne stworzenie i konstrukcję.

Werset trzeci stosuje słowo: wierni. Różni się ono od stwierdzenia: ci, którzy wierzą. Forma pierwsza wskazuje na tych, którzy osiągnęli wiarę i w których sercach wiara została umocniona. Natomiast wyrażenie: ci, którzy wierzą, odnosi się do tych, którzy uznali wiarę. Jeśli Koran używa czasownika wierzyć w czasie teraźniejszym, który w języku arabskim odnosi się zarówno do trwania czynności, jak i do czynności wykonanej w czasie teraźniejszym, oznacza to, że jakaś osoba odbywa swoistą podróż w wierze. Ta podróż trwa dopóty, dopóki wiara nie zostanie umocniona w sercu. Potem wiara wzmacnia się jeszcze bardziej i staje się yaqin – pewnością. Pewność również ma poziomy: pewność wyrastająca z wiedzy, pewność pochodząca z obserwacji, a wreszcie pewność wynikająca z bezpośredniego doświadczenia. Zgodnie z opinią wielu uczonych, pewność prawd wiary, wynikająca z bezpośredniego doświadczenia, może zostać osiągnięta w życiu przyszłym. Ponieważ podróż albo rozwój w pewności wiary trwa poprzez całe życie, Koran zazwyczaj używa formy czasownikowej i czasu prostego teraźniejszego (w języku arabskim). Werset czwarty również stosuje formę czasownikową w tym czasie. Dlatego im więcej badamy siebie i inne stworzenia na Ziemi, tym więcej mamy pewności co do prawd wiary.

Werset 5 wzywa ludzi do zapoznawania się z ważnymi zjawiskami z życia wszechświata za pomocą rozumu i intelektu i zachęca do zastanawiania się nad nimi, do podjęcia próby zrozumienia ich znaczenia oraz funkcji w skomplikowanej sieci stworzenia i istnienia. Takie podejście do tych zjawisk i studiowanie ich prowadzi ludzi, którzy potrafią używać swego rozumu w sposób właściwy, do rozróżnienia pomiędzy prawdą a kłamstwem oraz tym, co dobre i korzystne dla nich, a tym, co dla nich złe i szkodliwe. To jest poziom bardziej zaawansowany, który można osiągnąć poprzez pewność wiary. Bez wiary i pewności sam rozum nie jest w stanie wznieść się do poziomu, gdzie wspomniane wyżej rozróżnienie jest dokonywane. Osoba, która doszła do etapu, kiedy rozum oświecony pewnością wiary może być wykorzystany w sposób właściwy, łatwo dostrzeże, iż cokolwiek mówi Koran, to jest absolutną prawdą. Dla takich ludzi nie istnieje konflikt pomiędzy Objawieniem, wiedzą przekazaną (przez Boga – Koran i Sunna) a rozumem oraz pomiędzy religią a nauką (ale nie światopoglądem zwanym scjentyzmem). Jeśli czasem zdaje się istnieć pomiędzy nimi konflikt, to ten rodzaj rozumu może w sposób właściwy je pojednać. Said Nursi odnosi się do tego faktu, gdy mówi: „Jeśli wiedza przekazana i rozum zdają się pozostawać w sprzeczności, to pierwszeństwo należy dać rozumowi, pod warunkiem, że ów rozum jest rodzajem intelektu (w pełni oświeconym przez Objawienie)” (Muhakemat, 13).

Odnosząc się do wierzących (wierzących jednostek), werset trzeci implikuje to, że jednostka może mieć ogólny obraz wszechświata, który umożliwi jej osiągnięcie wiary. Natomiast wersety 4 i 5 odnoszą się do ludzi, którzy szukają pewności i używają właściwie swego rozumu, sugerując w ten sposób, że szczegółowe studium bytu i zjawisk życiowych jest ważne dla osiągnięcia pewności i wykorzystywania rozumu w sposób właściwy.

Musimy tutaj wskazać na to, że uznanie wiary i jej wyznanie są dla niej zasadnicze, chyba że istnieje przeszkoda zaakceptowana przez religię. Choć pewność jest głębszym poziomem wiary, to nie może być wiary (iman), jeśli nie towarzyszą jej – uznanie i wyznanie. Albowiem pojawiło się wielu takich, których sumienie było przekonane o prawdach wiary, ale oni rozmyślnie i uparcie odmawiali wiary jako takiej. Odnosi się do tego werset 27:14: Odrzucili je, owładnięci zwykłą niesprawiedliwością i samouwielbieniem, choć w swych sumieniach żywili przekonanie o ich prawdziwości. ↑
Koraniczne słowo, przełożone tutaj jako znak, Objawienie, werset, w wersji oryginalnej brzmi ajat. Oznacza to, że zarówno niebiosa, jak i ziemia oraz wszystkie zjawiska, jakie w nich występują, są jasnymi znakami prawd wiary. Koraniczne wersety i Objawienia stanowią słowne wyrażenie znaków wszechświata. Innymi słowy, każde słowo koraniczne (sura, werset, zdanie, wyrażenie, słowo i litera) ma swój odpowiednik we wszechświecie. Jeśli wszechświat nazwiemy pałacem, to Koran, poza swoimi wieloma innymi aspektami, jest Księgą, która ów wszechświat opisuje. To dlatego uczeni muzułmańscy mówią, że wszechświat jest Księgą Stworzoną, albo – Księgą Stworzenia, a Koran jest Księgą Objawioną albo Księgą Objawienia. Dlatego studium wszechświata lub stworzenia, które dało podstawę wielu naukom, nie może być oderwane od badania Koranu. Z tego względu nie może być konfliktu pomiędzy Koranem a ustalonymi faktami naukowymi. Ten, kto może dokładnie zrozumieć wszechświat i zasady nauk, potrafi również pojąć główne założenia Religii. To samo odnosi się do dziejów i zdarzeń historycznych oraz poprawnego ich zrozumienia. W przyszłości nauka będzie czynić coraz to większe postępy. Toteż my, jako muzułmanie, musimy wyprzedzać innych pod względem badania tego, co stworzone, historii i zdarzeń historycznych, byśmy dzięki temu mogli odkryć współzależność pomiędzy Koranem i wszechświatem oraz dziejami. W ten sposób będziemy w stanie przedstawić Koran i Islam w języku nauki, Księgi Stworzenia oraz dziejów i zdarzeń. ↑
Mimo że każda rzecz i każde zjawisko we wszechświecie stanowi jasny znak Istnienia Boga, Jego Jedności, Siły Stwórczej, Panowania i innych Bożych Atrybutów, jak np. Władzy, Wiedzy, Mądrości i Woli, i mimo że Koran wykłada dla nas w sposób jak najbardziej przekonywający, a także mimo iż Wysłannik Boży i wszyscy poprzedni prorocy w sposób jasny potwierdzili ów fakt poprzez swój charakter i cuda – wciąż istnieją ci, którzy twierdzą inaczej i trwają uparcie w niewierze. To największe zniesławienie i grzech zasługujący na karę bolesną. ↑
Werset ten odnosi się zarówno do tych, którzy mają jakąś wiedzę o stwórczych zjawiskach we wszechświecie, jak i o pewnych faktach naukowych, oraz do tych, którzy dysponują pewną wiedzą o Koranie i o islamie. Ponieważ jednak padają łupem swojej arogancji i grzechów, uciekają się do „broni”, jaką jest szydzenie z Koranu i islamu albo też z niektórych ich zasad, które uznają za niegodziwe – przygotowując sobie tym samym karę poniżającą. ↑
Wierzący nie powinni postępować tak, jak niewierzący, zniżając się do ich poziomu poprzez odwet dokonywany takimi samymi, niecnymi środkami. Powinni raczej zachować swoją godność. ↑
Niektórzy sądzą, że szariat stanowi zbiór praw islamu (społecznych, politycznych i ekonomicznych). Jednakże te prawa zostały ustalone w Medynie, ta sura zaś została objawiona w Mekce. Szura (rozdział 42 Koranu), która wspomina szariat w wersecie 13, była również objawiona w Mekce. Szariat jest więc praktycznym aspektem religii islamskiej i zawiera także reguły oddawania czci Bogu. ↑
Wyjaśnienie, zob. 25:43, przyp. 9. ↑
Wersety te w sposób jasny stanowią, że wiara w Boga musi wiązać się z wiarą w inne filary wiary. Świadomi tego materialiści, do których odnosi się ów werset, negują Istnienie Boga. Choć ta ich negacja stanowi konkluzję i jako taka musi być poparta dowodem, to jednak dowodem poparta nie została, a zatem stanowi jedynie twierdzenie, z którym nie wiąże się żadna pewna wiedza. Cały wszechświat, ze wszystkim tym, co się w nim znajduje, w sposób jasny dowodzi Istnienia Boga. Przyzna tę prawdę każdy, którego serce, oczy i uszy nie zostały zapieczętowane ze względu na uprzedzenia, zarozumiałość, namiętności, nieprawość albo jakąkolwiek inną przyczynę niewiary. Jednakże, jak stwierdza werset 23 powyżej, nikt nie może uczynić nic dla tego, którego zmysły zostały zapieczętowane. ↑