SURA 10

JUNUS (JONASZ)

Okres mekkański

Niniejsza sura objawiona została w Mekce i składa się ze 109 wersetów. Bierze swą nazwę od wersetu 98, w którym opowiedziane jest pewne zdarzenie, związane z ludem Jonasza. Sura jako całość zajmuje się istotą wiary – w szczególności boskim pochodzeniem Koranu – i wspomina niektóre wydarzenia z czasów posłannictwa proroków Mojżesza i Noego, łączące się z podstawami religii.

W Imię Boga Miłosiernego, Współczującego!

Alif. Lam. Ra. Oto Objawienia zawarte w Księdze pełnej mądrości.
Czyż wydaje się ludziom dziwne to, że objawiamy człowiekowi spośród nich, mówiąc: „Ostrzegaj całą ludzkość (o skutkach obrania drogi, którą kroczą) i głoś tym, którzy wierzą, wieść radosną, że mają w swym Panu pewne oparcie (ze względu na wiarę, ufność i sprawiedliwe czyny)”^[1]. (Czy to dlatego) niewierni mówią: „Ów (człowiek) jest z pewnością czarownikiem?”
Zaiste, wasz Pan jest Bogiem, który stworzył niebiosa i ziemię w sześć dni, a następnie zasiadł na Najwyższym Tronie^[2], kierując wszelkimi sprawami (jako jedyny Władca Stworzenia). Nikt nie może wstawić się do Boga bez Jego zezwolenia. Oto Bóg, wasz Pan, przeto czcijcie Go. Czyż nie zastanowicie się (nad tą prawdą fundamentalną) i nie będziecie świadomi?
Do Niego wszyscy powrócicie: obietnica od Boga w prawdzie (przeto wypełni się z pewnością). On daje początek Stworzeniu, a następnie wydaje je ponownie (w drugim świecie), ażeby wynagrodzić sprawiedliwie tych, którzy wierzą i czynią dobre, prawe dzieła. Tymczasem dla niewierzących (i umierających jako niewierni) jest (przeznaczony) napój z wrzącej wody i kara bolesna, gdyż uparcie trzymają się niewiary.
On jest tym, który uczynił słońce promieniejącym, jaśniejącym światłem, a księżyc światłem odbitym, i ustalił dlań fazy, byście mogli wiedzieć (jak obliczyć) liczbę lat i (jak) mierzyć (czas). Bóg nie stworzył tego inaczej, jak tylko w prawdzie (w określonym celu i z zamysłem). On wykłada szczegółowo znaki (i dowody prawdy) dla ludzi szukających wiedzy.
W następstwie nocy i dnia (z ich skracaniem się i wydłużaniem) i we wszystkim, co stworzył w niebiosach i na ziemi, z pewnością są znaki (objawiające prawdę) dla ludzi, którzy powstrzymują się od nieposłuszeństwa wobec Niego, pełni bojaźni bożej.
Ci, którzy nie oczekują spotkania z Nami i którym podoba się życie na tym świecie i (ani nie spoglądają, ani nie widzą nic poza nim) który zadowala ich; i ci, którzy nie dbają o nasze Objawienia ani znaki (dawane ich duszom i zmysłom):
Oni są tymi, których ostatecznym schronieniem jest Ogień piekielny ze względu na to, co zyskali (swymi czynami).
Zaprawdę, tych, którzy uwierzyli i czynią dobre, prawe dzieła, Bóg poprowadzi dzięki cnocie wiary do szczęśliwego końca: rzeki będą płynąć u ich stóp w Ogrodach obfitości i błogosławieństwa.
Ich wezwaniem będzie tam: „Wszelka chwała Tobie, Boże! (Jesteś bez żadnej skazy i absolutnie sprawiedliwy)”. A ich pozdrowieniem (do siebie nawzajem, od Boga i aniołów): „Pokój!” A ich wezwanie kończyć się będzie: „Wszelka chwała i wdzięczność Bogu, Panu światów!”
Jeśliby Bóg tak spieszył z przyczynianiem ludzkości zła (na jakie sobie zasłużyli), jak oni spieszą z (zyskaniem tego, co zdaje im się) dobrem, ich termin zostałby już postanowiony. My jednak pozostawiamy tych, którzy nie spodziewają się Nas spotkać, ślepo błądzącymi w swym buncie.
Kiedy (takiego) człowieka dotyka nieszczęście, on wzywa Nas, leżąc na boku, siedząc albo stojąc; lecz kiedy zdejmujemy z niego nieszczęście, idzie swoją drogą tak, jak gdyby nigdy Nas nie wzywał ze względu na nieszczęście, które nań spadło. Przeto (ludziom) marnotrawnym ozdabiane są rzeczy, które zwykli czynić, aby się im podobały.
Zaiste, zgładziliśmy przed wami wiele pokoleń, gdy popełniali niesprawiedliwości (czynami, osądami i traktowaniem tego, co prawdziwe): wysłannicy powoływani spośród nich przybywali do nich z jasnymi dowodami prawdy, lecz było oczywiste, że nie uwierzą. W taki sposób odpłacamy ludowi przywiązanemu do popełniania grzechów.
Po nich was uczyniliśmy sukcesorami – pokolenie za pokoleniem – na ziemi, byśmy zobaczyli wasze postępowanie.
Kiedy Nasze Objawienia, jasne jako dowód i oczywiste w znaczeniu, recytowane są im (i głoszone), ci, którzy nie spodziewają się Nas spotkać, mówią (odpowiadając Naszemu Wysłannikowi): „Przynieś Koran inny niż ten albo go zmień”. Mów: „Nie do mnie należy zmienianie go w sposób samowolny. Ja tylko postępuję za tym, co mi jest objawiane. Zaiste, lękam się kary Dnia Wielkiego, jeślibym miał okazać nieposłuszeństwo Panu mojemu”.
Powiedz (również): „Jeśliby Bóg tak zechciał, to nie recytowałbym go wam ani On nie dałby go wam poznać. Przebywałem pośród was całe życie przed nim (zanim Koran zaczął być mi objawiany). Czyż nie rozumujecie i nie pojmujecie?”
Kto jest bardziej niesprawiedliwy, aniżeli ten, kto wymyśla kłamstwa i przypisuje je Bogu, albo zaprzecza Jego Objawieniom i Jego znakom (we wszechświecie i w samym sobie)? Zaiste, występni niewierzący nie osiągną pomyślności!^[3]
Oni oddają cześć, poza Bogiem, rzeczom i istotom, które nie mogą im ani zaszkodzić, ani przynieść korzyści, i mówią: „One są naszymi orędownikami u Boga”. Mów: „Czyż poinformujecie Boga o czymś w niebiosach i na ziemi, o czym On nie wie? On jest pełen chwały i absolutnie wzniosły, ponad tym wszystkim, co oni Mu przypisują”.
Ludzie (u początków) stanowili jedną wspólnotę, idącą jedną jedyną drogą, ale później poróżnili się i zaczęli podążać różnymi drogami. I jeśliby nie rozkaz już wydany przez twojego Pana (odsuwający w czasie – do ustalonego terminu – ostateczne rozstrzygnięcie), zostałoby już rozstrzygnięte pomiędzy nimi to wszystko, w czym się różnią.
Oni mówią: „Dlaczego nie został mu zesłany od jego Pana jakiś znak cudowny?” Powiedz zatem: „To, co Niewidzialne należy jedynie do Boga (On czyni, cokolwiek zechce, i tylko On wie, co przyniesie przyszłość): przeto czekajcie i obserwujcie; zaprawdę ja także jestem wraz z wami pośród tych, którzy oczekują”.
Kiedy pozwalamy ludziom (niewiernym) skosztować łaski po tym, jak dotknęło ich nieszczęście, ci natychmiast knują spisek przeciwko naszym Objawieniom. Powiedz: „Bóg jest szybszy w narzucaniu Swojej woli (i w odwracaniu wszelkich spisków ku tym, którzy je obmyślili)”. Zaiste, nasi (niebiańscy) posłańcy (aniołowie) zapisują to, co oni zamyślają.
On jest Tym, który przewozi was po lądzie i morzu. A kiedy jesteście na statku i statki pędzą ze swoimi podróżnymi wraz z pomyślnym wiatrem, a oni się tym radują; wtedy nachodzi ich burza i fale napływają na nie ze wszystkich stron, tak że są pewni, iż są otoczeni (przez śmierć, bez drogi ucieczki); wzywają Boga, szczerze wierząc jedynie w Niego (jako jedynego Boga, Pana i Władcę): „Jeśli ocalisz nas od tego, to z całą pewnością okażemy wdzięczność”.
Lecz jeśli On ich ocala, to zachowują się na ziemi buntowniczo, występując przeciwko wszelkiemu prawu. O, ludzie! Wasz bunt jest jedynie przeciwko wam samym. (To, czego szukacie i osiągacie waszą obrazą, to tylko) radość życia na tym świecie; po nim nastąpi wasz powrót do Nas; wtedy sprawimy, że zrozumiecie, co żeście czynili (i wezwiemy was na sąd).
Życie na tym świecie tak oto wygląda: zsyłamy wodę z nieba, a roślinność ziemi, z której spożywają ludzie i zwierzęta, miesza się z nią, aż – kiedy ziemia zostanie przyozdobiona i upiększona^[4], a jej mieszkańcy sądzą, że są jej panami i mają ziemię w swobodnym władaniu – nasz rozkaz nadchodzi ku niej nocą albo dniem – nieoczekiwanie, a My sprawiamy, że jest niczym skoszone pole, jak gdyby nie rozkwitała dzień wcześniej. Tak oto wykładamy szczegółowo znaki (drogowskazy Naszej Drogi i stosowne przykazania i przewodnictwo zawarte w Koranie) ludziom, którzy rozmyślają (nad nimi i wyciągają konieczne wnioski).
A Bóg zaprasza do Domu Pokoju (którego mieszkańcy radować się będą niezmierzoną błogością, pokojem i bezpieczeństwem) i prowadzi, kogo zechce, ku Drodze Prostej.
Dla tych, którzy czynią dobro, świadomi, że ogląda ich Bóg, przeznaczone jest to, co najlepsze (spośród nagród, które Stwórca obiecał za dobre uczynki) i jeszcze więcej. Nie przykryje ich twarzy ani ciemność, ani pył, ani upokarzająca hańba. Są towarzyszami raju; w nim będą przebywać na wieki.
A dla tych, którzy popełnili złe czyny, odpłatą za każdy zły czyn będzie jego podobieństwo; i okryje ich hańba – i nikt nie będzie ich mógł ochronić przed Bogiem – a ich twarze będą osłonięte jak gdyby płatami najmroczniejszej nocy. Oni są towarzyszami Ognia (piekielnego), w nim będą przebywać na wieki^[5].
Tego Dnia My ich wszystkich wskrzesimy do życia i zgromadzimy, a potem rozkażemy tym, którzy przydawali Bogu współtowarzyszy: „Zajmijcie swoje miejsce, wy i wasi (rzekomi) towarzysze (Boga)!” Tak oto dokonamy rozróżnienia pomiędzy nimi a wiernymi, i oddzielimy ich od ich współtowarzyszy. Ich współtowarzysze powiedzą do nich: „To nie nas czciliście.
Bóg wystarczy jako świadek pomiędzy nami a wami: my zaiste nie byliśmy świadomi tego, że (nas) czcicie”.
Tam każda dusza doświadczy tego, co czyniła (na tym świecie). Zostaną sprowadzeni do Boga, ich prawdziwego Właściciela i Pana; a ci, których wymyślili, ażeby czcić poza Bogiem, zawiodą ich.
Mów: „Kim jest ten, kto zaopatruje was w to, co jest w Niebiosach i na Ziemi; i Kim jest ten, kto ma pełną władzę nad (waszym) słuchem i oczyma; i Kim jest ten, który wyprowadza żyjące z martwego i martwe z żyjącego, i Który kieruje każdą sprawą (wszechświata)?” Oni powiedzą: „To Bóg”^[6]. Przeto powiedz: „Czyż zatem nie będziecie dotrzymywać swoich zobowiązań wobec Niego ze względu na cześć dla Niego i lęk przed Jego karą?”
Oto Bóg (Który czyni to wszystko), wasz Pan prawowity, Prawda Ostateczna i Wiecznotrwała. Cóż jest poza prawdą, jeśli nie zbłądzenie?^[7] Dlaczego zatem jesteście odwróceni (ku różnym drogom i zeszliście z Prostej Ścieżki)?
Tak oto spełniło się Słowo twojego Pana o tych, którzy są występni: że nie uwierzą.
Powiedz: „Czyż jest pośród waszych (rzekomych) współtowarzyszy (Boga) taki, który daje początek stworzeniu, a potem pomnaża je i wyprowadzi je na nowo (w innym świecie)?” Powiedz: „Bóg daje początek stworzeniu, a potem pomnaża je i On wyprowadzi je na nowo. Dlaczego zatem odwróciliście się od prawdy i głosicie fałszywe twierdzenia?
Powiedz: „Czyż jest pośród waszych (rzekomych) współtowarzyszy (Boga) taki, który prowadzi ku prawdzie?” Powiedz: „Jedynie Bóg prowadzi ku prawdzie. Kto zatem wart jest tego, aby pójść za nim: Ten, kto prowadzi ku prawdzie czy też ten, kto nie potrafi odnaleźć prawdziwej drogi, jeśli sam nie zostanie poprowadzony? Cóż się zatem z wami dzieje i dlaczego osądzacie (tak błędnie)?”
Większość z nich idzie tylko za domysłami. Zaiste, domysły nigdy nie są w stanie zastąpić nawet cząstki prawdy. Tak! Bóg ma pełną wiedzę o wszystkim, co czynią.
I ten Koran nie jest taki, że mógłby zostać przez kogoś wymyślony, ażeby go (następnie) przypisać Bogu, lecz stanowi (Boską Księgę i) potwierdzenie (Boskiego pochodzenia i prawd wciąż będących częścią) wcześniejszych Objawień, a także Objaśnieniem istoty wszystkich Boskich Ksiąg – co do których nie ma żadnych wątpliwości^[8] – (pochodzących) od Pana światów.
Czy też może powiedzą, że on (Wysłannik Boży) go wymyślił? Powiedz: „(Jeśli jest rzeczą możliwą, aby śmiertelnik tego dokonał), to ułóżcie (i przynieście) surę podobną do tej i wezwijcie na pomoc kogokolwiek możecie, poza Bogiem, jeśli jesteście prawdomówni (w swych wątpliwościach i twierdzeniach na nich opartych)”.
Nie (oni nie są prawdomówni co do swych wątpliwości i twierdzeń), lecz podali w wątpliwość rzecz (Koran), której wiedzy nie zdołali objąć i której wyjaśnienie (poprzez wypełnienie jej obietnic i ostrzeżeń) do nich nie dotarło. Tak samo zaprzeczali (księgom do nich zesłanym) ci, którzy byli przed nimi. Przeto spójrzcie! Jaki był koniec (ludzi) występnych (którzy błędnie osądzali sprawy i postępowali niesprawiedliwie)?
Pośród nich (ludu Mekki) są tacy, którzy weń uwierzyli i będą weń wierzyć, podobnie jak pomiędzy nimi są tacy, którzy nie uwierzyli i weń nie uwierzą. Wasz Pan ma pełną wiedzę o tych, którzy powodują chaos i zepsucie.
Jeśli (o, Wysłanniku) będą w dalszym ciągu cię negować (w odniesieniu do Posłannictwa, które głosisz), powiedz: „Mnie będą policzone moje czyny, a wam – wasze czyny. Wy nie odpowiadacie za to wszystko, co ja czynię, a Ja nie jestem winien tego wszystkiego, co wy czynicie”.
Pomiędzy nimi są tacy, którzy przybywają, ażeby cię posłuchać, ale jakże możesz sprawić, żeby głusi usłyszeli, jeśli nie wykorzystują swego rozumu (aby pojąć sens słów)?
Pomiędzy nimi są tacy, którzy spoglądają na ciebie, ale – jakże zdołasz poprowadzić (ku właściwej drodze) ślepych, jeśli brak im zdolności postrzegania? ^[9]
Zaiste, Bóg nie czyni ludziom żadnej niesprawiedliwości, ale ludzie sami sobie wyrządzają krzywdę.
W Dniu, kiedy Bóg wskrzesi ich do życia i zgromadzi, będzie im się wydawać, jak gdyby nie zatrzymali się na tym świecie dłużej, jak tylko na krótką chwilę dnia, i poznają się nawzajem. Zaiste, ci, którzy zaprzeczają (prawdzie), że muszą (zmartwychwstać i) spotkać Boga, sami się doprowadzili do upadku i nigdy nie byli prowadzeni (przez Boga).
Czy pozwolimy ci (o, Wysłanniku) doświadczyć wypełnienia się części z tego, co im obiecaliśmy (tj. kary), czy też (zanim to na nich spadnie) sprawimy, że umrzesz, oni i tak do Nas powrócą. A Bóg jest świadkiem tego wszystkiego, co czynią.
Każda wspólnota (umma) ma swego wysłannika^[10]: kiedy przychodzi ich Wysłannik (niektórzy mu wierzą, a inni nie, i wszystko) zostaje pomiędzy nimi rozsądzone sprawiedliwie i nie są pokrzywdzeni.
I mówią: „Kiedyż zostanie spełniona ta obietnica (o karze i Zmartwychwstaniu), jeśli (wy, o wierzący) jesteście prawdomówni?”
Powiedz (o, Wysłanniku): Ja nie mam żadnej władzy, ażeby(m mógł) wyrządzić sobie krzywdę albo odnieść korzyść, jak tylko zgodnie z wolą Boga. Każdej wspólnocie (ummie) został wyznaczony pewien okres; i kiedy dochodzi on do swego kresu, to oni nie są w stanie ani go opóźnić, ani przyspieszyć nawet o jedną godzinę”^[11].
Powiedz: „Czyż kiedykolwiek rozważyliście: (cóż moglibyście uczynić) jeśliby kara boża dotknęła was (nieoczekiwanie) nocą lub za dnia (i obserwowalibyście jej nadejście)? Czego oczekują niewierzący i występni (ludzie), że pragną jej przyspieszenia?”
Co?! Czyż uwierzycie w nią dopiero teraz, gdy rzeczywiście nadeszła? (Owego dnia zostanie wam powiedziane:) „Co? (Czy wierzycie w nią) teraz, po tym jak pragnęliście, aby została przyspieszona?”
Wtedy zostanie powiedziane tym, którzy wyrządzili krzywdę (samym sobie poprzez niewiarę i błędny osąd): „Skosztujcie kary wiecznej! Czyż spotkała was odpłata za cokolwiek innego, niż za to, na co sobie zasłużyliście?”
Pytają cię: „Czy to prawda (co mówisz o karze i Dniu Zmartwychwstania)?” Powiedz: „Tak, na mojego Pana, to zaiste prawda; i nie zdołacie jej uniknąć”.
Jeśliby każda dusza, która popełniła niesprawiedliwość (poprzez niewiarę i zaszkodziła sobie), posiadała wszystko to, co znajduje się na ziemi, to z pewnością oddałaby to jako okup (ażeby uniknąć kary); a kiedy zobaczą karę, nie będą nawet w stanie wyrazić swej skruchy i żalu za grzechy (tak bardzo będą przerażeni i zrozpaczeni). Zostało pomiędzy nimi rzetelnie rozsądzone i nie spotka ich niesprawiedliwość.
Bez wątpienia, do Boga należy wszystko, co jest w niebiosach i na ziemi. Zaiste, obietnica Boga jest prawdziwa, lecz większość z nich nie wie (o tym).
On daje życie i powoduje śmierć, i wy znajdujecie się w drodze powrotnej do Niego.
O, ludzie! Przyszła do was przestroga od waszego Pana i lekarstwo na to (co z choroby albo wątpliwości) macie w piersiach, i przewodnictwo, i miłosierdzie dla wiernych.
Powiedz: „Łaską i dobrodziejstwem Boga, i Jego Miłosierdziem niechaj się radują. To jest lepsze od tego, co oni gromadzą (z dóbr i bogactw tego świata)”.
Powiedz: „Czy zastanowiliście się, jakie zaopatrzenie zesłał^[12] wam Bóg, a wy (samowolnie i dla własnego kaprysu) część z tego uczyniliście dozwolonym, a część zakazanym?” Powiedz: „Czy Bóg wam na to zezwolił, czy też (tworzycie sobie prawa samowolnie i) przypisujecie (je) kłamliwie Bogu?”
Co sądzą, że stanie się w Dniu Zmartwychwstania ci, którzy fałszywie przypisują (swoje własne wymysły) Bogu? Zaprawdę, Bóg okazuje ludziom łaskę i szczodrość, a mimo to większość z nich odpłaca się niewdzięcznością.
Cokolwiek byś czynił (o, Wysłanniku) i jakąkolwiek część Koranu byś recytował, i jakiekolwiek byście podejmowali działanie wy (ludzie), My z całą pewnością jesteśmy świadkami, gdy to czynicie. Nie umknie uwadze twego Pana nic, co jest na ziemi lub w niebiosach, choćby miało wagę jednego atomu (albo maleńkiej mrówki); ani nic mniejszego od tego, ani większego – jest bowiem (zapisywane) w Księdze Jasnej^[13].
Bez wątpienia, przyjaciele (Aulija – pobożni słudzy) Boga^[14] – nie odczują lęku ani nie będą się smucić.
To są ci, którzy wierzą i są z dala od nieposłuszeństwa wobec Boga, pobożni, bogobojni.
Dla nich wieść radosna (o pomyślności) w życiu na tym i na tamtym świecie. Nie może być zmiany w postanowieniach (słowach) Boga. To jest doprawdy tryumf najwyższy.
Niech to, co oni mówią, cię nie smuci (o, Wysłanniku). Potęga i chwała należą w całości do Boga. On wszystko słyszy, jest wszechwiedzący.
Bez wątpienia, do Boga należy każdy, kto jest w niebiosach, i każdy, kto jest na ziemi (Jego stworzenia i sługi). Ci, którzy wzywają kogoś innego, prócz Boga (nie czynią tak dlatego, że rzeczywiście odnaleźli istoty, które mogą być współtowarzyszami Boga w Boskości, i) postępują za tymi „współtowarzyszami”. Oni w rzeczywistości idą jedynie za przypuszczeniami (a nie autentyczną wiedzą) i nie snują nic innego, jak tylko domysły^[15].
To On wyznaczył dla was noc, abyście podczas niej wypoczywali, i dający jasny widok dzień (abyście pracowali). Zaiste, w tym są znaki (ukazujące prawdę) dla ludzi, którzy słyszą i rozważają (Objawienia Boże, widząc w ich świetle rzeczy i zdarzenia).
Oni (politeiści) twierdzą, że Bóg wziął sobie (zrodził) syna (potomstwo). On jest pełen chwały; Samowystarczalny (niepotrzebujący niczego). Do niego należy wszystko to, co jest w niebiosach i wszystko to, co jest na ziemi. Nie macie żadnej władzy ani dowodu na to (twierdzenie o synu Boga). Czyż zatem mówicie o Bogu rzeczy, których nie znacie?
Powiedz: „Z pewnością ci, którzy tworzą kłamstwa i przypisują je Bogu, nie osiągną nigdy pomyślności”.
(Będą mieć) krótkie zadowolenie na tym świecie, a potem do Nas nastąpi ich powrót; wtedy sprawimy, że zakosztują surowej kary, gdyż nie wierzyli (w żadną prawdę, która była im przekazywana w Imię Boże).
Opowiedz im (dla przykładu) historię Noego, kiedy to rzekł do swego ludu: „O, ludu mój! Jeśli obraża was moja obecność (pośród was) i moje napomnienia, które czerpię z Bożych Objawień – to w Bogu pokładam swą ufność. Przeto zebrawszy się, zdecydujcie o swoim postępowaniu i (wezwijcie na pomoc) waszych (rzekomych) współtowarzyszy Boga, i niech nie zasmuca was wasza sprawa. A potem wykonajcie na mnie (cokolwiek żeście zdecydowali) i nie trzymajcie mnie w zawieszeniu.
A jeśli się odwrócicie (od Przesłania, które wam głoszę), to (powinniście wiedzieć, że nie spowoduje to mojej straty, tak jak wasza akceptacja nie przyniosłaby mi żadnego zysku, i) nie proszę was o wynagrodzenie; moja nagroda jest tylko u Boga, i otrzymałem rozkaz, ażebym był jednym spośród muzułmanów (to jest tych, którzy poddali się Bogu)”.
Oni go odrzucili, lecz My ocaliliśmy jego i wszystkich tych, którzy przebywali wraz z nim w Arce, i uczyniliśmy ich namiestnikami (dziedziczącymi ziemię), podczas gdy zatopiliśmy tych, którzy zaprzeczali Naszym Objawieniom i wszystkim innym znakom (wskazującym na nasze Istnienie i Jedność). Spójrz więc, jaki był koniec tych, którzy otrzymali ostrzeżenie (lecz nie przywiązywali do niego wagi)?
A po nim (Noem) zesłaliśmy (innych) wysłanników do ich ludu i oni przybyli do nich z jasnymi znakami (dowodami) prawdy, lecz tamci nie byli skłonni uwierzyć w to, co już wcześniej odrzucili. Tak oto wyciskamy pieczęć na sercach tych, którzy są występni (i wykraczają poza ustalone przez Boga granice)^[16].
A po nich zesłaliśmy Mojżesza i Aarona do Faraona i jego dworu z Naszymi znakami (i cudami), lecz oni okazali (w obliczu tych znaków) pogardę i (dowiedli, że) byli ludem występnym, zdecydowanym pogrążyć się w grzechach.
Kiedy zatem przyszła do nich od Nas prawda, powiedzieli: „To z pewnością nic innego, jak tylko czary oczywiste”.
Mojżesz rzekł: „Czyż mówicie tak o prawdzie, skoro do was przyszła? Czy to czary? Wszak czarownicy nigdy nie radują się pomyślnością”.
Powiedzieli: „Czy przybyłeś do nas po to, ażeby odwieść nas od tego, co – jak wiemy – praktykowali nasi przodkowie, i by do obu was należała najwyższa władza na tej ziemi? Nigdy nie damy wiary wam dwu!”
I rzekł Faraon: „Przyprowadźcie mi wszystkich wykształconych i zręcznych czarowników!”
A kiedy przybyli czarownicy, odezwał się do nich Mojżesz: „Rzućcie to, co macie rzucić”.
I gdy oni rzucili (to, co trzymali w swych rękach i użyli najmocniejszych czarów), Mojżesz powiedział: „To, co przynieśliście, to jedynie czary (i iluzja). Zaprawdę, Bóg obróci je wniwecz i ukaże ich fałsz. Zaiste, Bóg nigdy nie uprawomocni i nie zachowa dzieł tych, którzy szerzą chaos i zepsucie (Al-Mufsidun).
I Bóg poprzez Swe Słowa (postanowienia) umocni prawdę i sprawi, że (prawda) zatryumfuje, jakkolwiek by to było nienawistne dla ludzi niegodziwych (Al-Mudżrimun)”.
W (przesłanie) Mojżesza nie uwierzył nikt prócz młodego pokolenia spośród jego ludu, ze względu na lęk przed tym, że Faraon i możni spośród nich (Dzieci Izraela, które współpracowały z Faraonem, ażeby nie utracić swych majątków) poddadzą ich prześladowaniom. Faraon był w istocie wyniosłym tyranem w (swoim) kraju i był zaiste jednym spośród występnych (Al-Musrifun).
I Mojżesz rzekł: „O, ludu mój! Jeśli wierzycie w Boga, to złóżcie w Nim swą ufność, o ile jesteście muzułmanami (a zatem tymi, którzy Mu się całkowicie poddali)”.
Zwrócili się (zatem do Boga językiem i czynami): „W Bogu pokładamy swą ufność. Nasz Panie! Nie czyń nas celem prześladowań ludzi występnych (Al-Zalimun)!
I wybaw nas ze względu na Swe Miłosierdzie od tego niewiernego ludu!”
Objawiliśmy Mojżeszowi i jego bratu: „Wyznaczcie domy dla swego ludu w Egipcie (jako miejsca schronienia i zbierania się dla sprawy Boga) i (jako cała wspólnota) uczyńcie swe domy miejscami zwracania się do Boga, i wykonujcie przepisane (wam) modlitwy w zgodzie z ich warunkami. I (O, Mojżeszu) głoś dobrą nowinę wiernym!”
Mojżesz modlił się do Boga: „Panie nasz! Zaiste obdarowałeś Faraona i jego dwór wspaniałością i bogactwami w życiu tego świata, o nasz Panie!, ażeby sprowadzali ludzi z Twojej Drogi ku zbłąkaniu. Panie nasz! Unicestwij ich bogactwa i spraw, by ich serca stwardniały, gdyż oni nie uwierzą, dopóki nie zobaczą kary bolesnej”.
Bóg rzekł: „Zaprawdę, modlitwa was obu (o, Mojżeszu i Aaronie) została wysłuchana; przeto (ponieważ spełnienie się waszych celów zależy od waszego postępowania) trzymajcie się nieugięcie Prostej Ścieżki i nie podążajcie drogą tych, którzy nie mają żadnego pojęcia (o tym, co słuszne, a co błędne) i działają w niewiedzy”.
I przeprowadziliśmy Dzieci Izraela przez morze, a Faraon i jego wojsko ścigali je, ogarnięci zaciekłą arogancją i wrogością, aż (zostali ogarnięci przez wody morza, otwarte dla Mojżesza i jego ludu tak, żeby mogli je przejść i) kiedy topiel pochwyciła go (Faraona), zawołał: „Uwierzyłem, że nie ma boga prócz Tego, w którego wierzą Dzieci Izraela, i jestem spośród muzułmanów (tych, którzy Mu się w pełni poddali)”.
Teraz? – (Poddajesz się teraz), podczas gdy przedtem zawsze się buntowałeś (przeciwko wierze) i byłeś pośród tych, którzy szerzyli chaos i zepsucie (Al-Mufsidun)?
Przeto dzisiaj (w odpłacie za twą wiarę w chwili rozpaczy, która jednak nie pomoże ci w życiu ostatecznym), ocalimy jedynie twoje ciało, abyś był znakiem dla tych, którzy przyjdą po tobie^[17]. Zaprawdę, jakże wielu spomiędzy ludzi nie dba o Nasze znaki (Ajat) (pełne oczywistych ostrzeżeń i nauk).
I zaiste, osadziliśmy Dzieci Izraela w miejscu właściwym (i bezpiecznym) do zamieszkania i zaopatrzyliśmy je w czyste, zdrowe rzeczy. Nie poróżnili się, dopóki nie przyszła do nich wiedza (o drodze, którą mają kroczyć i skutkach ich uczynków). Twój Pan z pewnością rozstrzygnie pomiędzy nimi w Dniu Zmartwychwstania to, w czym się różnili. ^[18]
Jeśli żywisz wątpliwości co do prawdy tego, co zesłaliśmy tobie (o zdarzeniach związanych z Mojżeszem i Faraonem), to zapytaj tych, którzy czytali Księgę (zesłaną im) przed tobą. Zaiste, prawda przyszła do ciebie od twego Pana, przeto nie bądź pomiędzy tymi, którzy odczuwają wątpliwości.
I nie bądź pośród tych, którzy negują Boże znaki i Objawienia, gdyż wtedy będziesz pomiędzy przegranymi^[19].
Ci, na których potwierdziła się prawda postanowienia twojego Pana (że umrą jako niewierzący i pójdą do Piekła) – nie uwierzą,
Choćby nawet otrzymali wszystkie dowody – dopóki nie zobaczą kary bolesnej.
Jeśliby tylko pojawiła się jakaś wspólnota, która by uwierzyła (skoro wydany został rozkaz Boga o karze dla niej) i (dzięki temu) odniosła korzyść ze swojej wiary!… Nie było takiej, prócz ludu Jonasza. Kiedy lud ów uwierzył, My wycofaliśmy od niego karę hańby w życiu na tym świecie i pozwoliliśmy mu radować się życiem przez czas niejaki^[20].
Jeśliby twój Pan tak zechciał (i, odbierając wolną wolę, zmusił ludzkość do wiary), zaiste – uwierzyliby wszyscy, którzy zamieszkują ziemię, wszyscy pospołu. Czy będziesz zatem przymuszał ludzi, aż staną się wiernymi?
I żadna istota ludzka nie uwierzy, jak tylko za zezwoleniem Boga. Bóg umieszcza tych, którzy nie używają swego rozumu, w błocie nieczystości (i jest na nich zagniewany)^[21].
Powiedz: „Rozważcie to, co jest (i co zdarza się) w niebiosach i na ziemi”. Jednak wszystkie takie znaki (ajat) (prawdziwości zasad wiary) i ostrzeżenia nie pomogą ludziom, którzy nie wierzą.
Czego wypatrują i czegóż wyczekują, jeśli nie dni (kary) podobnych do tych, które spadły na tych (niewiernych), co przeminęli przed nimi? Powiedz: „Zatem wypatrujcie i wyczekujcie, a Ja będę z wami pośród wypatrujących i wyczekujących”.
Potem ocalimy Naszych Wysłanników i tych, którzy wierzą (jak to czyniliśmy zawsze). Zobowiązaliśmy się bowiem ratować wiernych.
Powiedz: „O, ludzie! Jeśli żywicie wątpliwości co do mojej religii, to (wiedzcie, że) ja nie oddaję czci tym, których wy czcicie poza Bogiem, lecz oddaję cześć jedynie Bogu, który sprawia, że umieracie. Nakazano mi, abym był jednym spośród wiernych.
„(Nakazano mi także:) Skieruj całą swą istotę wyłącznie ku religii prawdziwej jako ten o czystej wierze (wolny od niewiary i obłudy) i nigdy nie bądź pomiędzy tymi, którzy dodają Bogu współtowarzyszy.
I nie zwracaj się, poza Bogiem, do tego, co nie może ci ani przynieść korzyści, ani nie może ci zaszkodzić; gdybyś tak czynił, to byłbyś spomiędzy niesprawiedliwych (, którzy sami sobie wyrządzają krzywdę, dopuszczając się największego występku, jakim jest przypisywanie Bogu współtowarzyszy).
Jeśli Bóg dotyka cię nieszczęściem, to nikt nie może go usunąć, jak tylko On; i jeśli On chce dla ciebie jakiegoś dobra, to nikt nie jest w stanie odwrócić Jego szczodrości. On sprawia, że ona dociera do tego, do kogo On zechce spośród Jego sług. On jest Przebaczający, Współczujący”.
Powiedz: „O, ludzie! Oto przyszła do was prawda od waszego Pana. Kto więc wybiera słuszną drogę, ten idzie nią jedynie dla swego własnego dobra; kto zaś wybiera zbłądzenie, ten błądzi na własną jedynie szkodę. Ja nie zostałem wyznaczony dla was na opiekuna, by przyjmować na siebie odpowiedzialność za was”.
Idź za tym, co ci zostało objawione, i zachowaj cierpliwość i stałość na swojej drodze, aż Bóg wyda swój osąd. A On jest najlepszy w wydawaniu osądu.

Początkowe wersety sury odkrywają główny jej temat. Pierwsze wersety niniejszej sury wskazują, że będzie głównie mowa o boskim pochodzeniu Koranu, a przedstawiany dowód zostanie oparty na mądrości. Dowody czerpane z wszechświata, życia ludzkiego, dziejów oraz wydarzeń jako manifestacji Boskiego Imienia – Mądrego (Boga) skierowane są do ludzkiego intelektu, myśli oraz siły rozumowania i przedstawiają nam przykłady mądrości w stworzeniu człowieka i wszechświata. ↑
Odnośnie do stworzenia niebios i ziemi w sześć dni, znaczenia Najwyższego Tronu i zasiadania na nim Boga, zob. 2:28, przyp. 28-29; 7:54, przyp. 13; 41, przyp. 2. ↑
Na temat Proroka Muhammada pośród swoich ludzi przed swoją misją i w czasie jej trwania, jako dowód na jego Proroctwo, zob. Dodatek 5. ↑
Koran jest cudem elokwencji. Werset ten rysuje portret atrakcyjnej, elegancko ubranej kobiety, upiększonej wszystkimi ozdobami. W rzeczywistości świat jest często porównany do ponętnej, niewiernej kobiety. Poprzez użycie zaimka żeńskiego w odniesieniu do ziemi Koran dodaje nowy wymiar temu porównaniu. Jednakże bogactwa i piękności świata fizycznego, takie jak fizyczne piękno kobiety, również są przemijające. ↑
Bóg nagradza jeden dobry uczynek wykonany szczerze co najmniej dziesięciokrotnie (6:160). Ta nagroda może zostać pomnożona aż 700 razy (2:261) lub nawet więcej, w zależności od głębi szczerości w wykonywaniu go, od tego, jak dobrze został wykonany oraz warunków, w jakich został wykonany. Ponadto Bóg daje więcej niż to w Raju, tylko ze Swej łaski. Nie możemy wyobrazić sobie, jaka będzie ta dodatkowa nagroda, gdyż Raj pełen jest Bożych łask; łask, których oczy nigdy nie widziały ani uszy nie słyszały, i których umysły nie pojęły. Wierni będą także obdarzeni tam widzeniem Boga, które to zjawisko jest poza naszym pojęciem i wiedzą tu, na tym świecie.

Podczas gdy Bóg daje za jeden dobry uczynek wielokrotną nagrodę, to rekompensatą za jeden zły uczynek jest kara równa jedynie jemu samemu. ↑
Mekkańscy politeiści przyznawali, iż Bóg jest Stwórcą i Władcą wszechświata, ale przypisywali Mu współtowarzyszy w porządkowaniu ich własnego życia. Nie uznawali żadnej władzy nad sobą, według której mieliby uporządkować swoje życie. Sami sobie wymyślili bóstwa i mimo że przypisali im (fałszywie) pewną moc, to nie ich bóstwa rządziły nimi, lecz raczej jak inni politeiści na przestrzeni dziejów, włączając w to dzień dzisiejszy, sami wykorzystywali swoje bóstwa w swoich własnych interesach.

Byli tacy ludzie, i z pewnością wciąż są, którzy nie udzielą odpowiedzi „To Bóg” na pytania zadane w tym wersecie. I jako że nie posiadają definitywnej odpowiedzi będącej przeciwwagą dla tej, będą cytować różne rzeczy bądź wymieniać pewne hipotezy. Nigdy nie będą zdolni do przekonania samych siebie o prawdziwości swoich odpowiedzi, a ich świadomość nie będzie pewna co do hipotez, które wysunęli. Wielu z nich znajdzie ucieczkę w agnostycyzmie. Z tego powodu jeśli nawet ich cielesne ego próbuje udzielić różnych odpowiedzi na pytania zawarte w tym wersecie, odpowiedź, z której świadomość niemalże każdej osoby będzie zadowolona, zwłaszcza w warunkach wymienionych w wersecie 22, będzie brzmieć: „To Bóg”. Jednakże ta odpowiedź emanująca ze świadomości, zwłaszcza w wyjątkowych warunkach, nie jest wiarą, gdyż wiara jest potwierdzeniem i przekonaniem sercem (i umysłem), dobrowolnie i świadomie. ↑
Prawdziwa, prosta ścieżka jest jedna, gdy natomiast złe drogi są nieomal tak liczne, jak ludzie, którzy są w błędzie. Wszyscy Prorocy, którzy przyszli na przestrzeni historii ludzkiej, byli zgodni co do tych samych podstaw wiary, kultu, dobrego zachowania się oraz podstawowych zasad prawa i tego samego światopoglądu, tego samego spojrzenia na rzeczy i zdarzenia. Udzielili tej samej odpowiedzi na podstawowe pytania życia, pytania, które każdy sobie zadaje i na które filozofowie i myśliciele starali się odpowiedzieć, a mianowicie: „Kim jestem?”, „Jaki jest sens życia i śmierci i czego ode mnie wymagają?” „Kto zesłał mnie na ten świat i w jakim celu?” „Kto jest moim przewodnikiem w tej ziemskiej podróży?” Fakt, że wszyscy Prorocy udzielili tych samych odpowiedzi na te pytania ukazuje, iż ich źródło jest jedno i to samo. Dlatego ich odpowiedź również powinna być taka sama; w istocie, odpowiedź udzielona przez wszystkich Proroków jest ta sama, lecz prawie wszyscy filozofowie i myśliciele udzielili innych odpowiedzi na te pytania. Ten fakt pokazuje, iż droga prawdy jest jedna i jest to ta, która jest reprezentowana przez Proroków i tych, którzy za nimi podążają, drogi zła są zaś liczne. ↑
Nie ma różnic pomiędzy Świętymi Księgami – Koranem, Torą, Ewangelią i innymi – pod względem podstaw, na których się opierają. Dlatego Prorok Muhammad, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, oświadcza, iż wszyscy poprzedni Prorocy byli na drodze Boga i wykonywali misje powierzone im przez Boga, i tak jak muzułmańska społeczność oświadcza, że wszyscy, którzy podążali za poprzednimi Prorokami w sposób właściwy, byli na prawdziwej drodze i na śladach Proroków, tak samo Koran zaświadcza, że wszystkie poprzednie Święte Księgi są księgami objawionymi przez Boga. Tak więc fragmenty znalezione w ich teraźniejszych egzemplarzach sprzeczne z podstawowymi zasadami Świętej Religii, na której wszystkie misje Proroków i Święte Księgi są oparte, są jedynie interpolacjami oraz zmianami poczynionymi przez ludzkie ręce. Prorok Muhammad, Koran oraz społeczność muzułmańska uniewinniają wszystkich poprzednich Proroków, Księgi oraz społeczności od wszelkich możliwych oskarżeń powstających z nieprawidłowego zrozumienia i praktyk tych, którzy za nimi podążają i którzy przypisują siebie do nich.

Inną kwestią, którą należy tu poruszyć jest to, że wszystkie poprzednie Święte Księgi potwierdzają Święte pochodzenie Koranu i razem ze wszystkimi poprzednimi Prorokami, Proroctwo i Wysłannictwo Proroka Muhammada, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo. ↑
Gałka oczna jest bezużyteczna bez siatkówki. W widzeniu prawdy, umysł jest jak gałka oczna, a serce jest jak siatkówka. Światło serca odbija się w umyśle, niczym księżyc odbija światło słońca. Umysł bez światła serca pozostawiony jest w ciemności. Miejscem wiary jest serce i odbija się ona w umyśle. Wątpliwości, które atakują umysł, zachęcają ludzi do poszukiwań i oparcia swojej wiary na pewnej wiedzy. Dowód przedstawiony przez wszechświat oraz świat wewnętrzny i zewnętrzny ludzkości, ukazany w Koranie, funkcjonuje jako miotła zamiatająca wszystkie wątpliwości. Tak więc umysł chroni wiarę w sercu przed dokuczliwymi wątpliwościami przychodzącymi ze wszystkich kierunków. Jeśliby umysł miał być siedzibą wiary zamiast serca, wtedy wiara byłaby narażona na różne ataki szkodzące przekonaniu (Sözler („Słowa”), „Lemaat” 658). ↑
Na przestrzeni ludzkich dziejów Bóg zesłał Wysłannika do każdego narodu – tzn. oddzielnej społeczności, która posiada ten sam styl życia i kulturę, i która mówi tym samym językiem – by przekazać mu Jego Przesłanie. Przesłanie było jedno, mimo że dostosowane w pewnych szczegółach dotyczących praktyk społecznych i rytualnych, by odpowiedzieć na lokalne potrzeby kulturowe. Po Wysłannikach Przesłanie było stopniowo zapominane lub poważnie zniekształcane i dlatego Bóg zesłał Proroków, by odnowili Przesłanie, przywrócili jego pierwotną czystość i zastosowali je w codziennym życiu. Jednakże przyszedł czas, gdy prawie cały świat był w ciemności, nieświadomy Bożego Przesłania, a istoty ludzkie osiągnęły poziom, w którym jeden Prorok i Księga były wystarczające dla nich wszystkich; to było wtedy, gdy Bóg zesłał Proroka Muhammada jako Pieczęć Proroków i Wysłanników razem z Koranem.

Przez wzgląd na to, że religie przed islamem miały charakter narodowy, ich wyznawcy skłaniali się ku wierze, iż są narodem wybranym. Chrześcijanie uznają jedynie Proroków Izraela, żydzi zaś odrzucają Proroctwo Jezusa. Jednak islam mówi, iż twierdzenie, że Wysłannicy i Prorocy zostali zesłani tylko do jednego narodu, byłoby odrzuceniem uniwersalnej opatrzności Bożej. Według Świętego Koranu, Bóg jest Panem i Utrzymującym wszystkie światy. Tak jak On nie uczynił różnicy pomiędzy narodami w zsyłaniu Jego Objawień, tak muzułmanie nie czynią różnicy pomiędzy jakimikolwiek z Jego Wysłanników w ich wierze w nich (2:285).

Islam jest podsumowaniem wszystkich Świętych religii. Poprzez przyjęcie Proroków i Ksiąg wszystkich narodów islam potwierdza jedność i uniwersalną opatrzność Bożą oraz uniwersalność doświadczenia religijnego; stara się również jednoczyć ludzi wszystkich ras i wyznań w jedną wszechobejmującą wiarę i braterstwo. Ponadto muzułmanin jest również prawdziwym naśladowcą wszystkich Proroków, włączając w to Mojżesza i Jezusa, niech pokój z nimi będzie. W takim razie, gdy termin chrześcijanin oznacza kogoś, kto podąża za Jezusem Chrystusem, a judaizm przemienił się w religię rasową czysto żydowską, muzułmanie zupełnie odrzucają termin „mahometanizm”, który jest używany tylko przez nie-muzułmanów, by ich określić. Aby zrozumieć islam tak, jak czynią to jego wyznawcy, należy usunąć słowo mahometanin bądź mahometanizm ze swojego słownika. Określanie islamu mianem mahometanizmu jest wynikiem fałszywej analogii z chrześcijaństwem. Muzułmanie nie czczą Muhammada tak, jak chrześcijanie czczą Chrystusa. Muhammad nie był ani bogiem, ani wcieleniem, ani synem Boga. Nigdy nie twierdził, że jest kimś więcej aniżeli człowiekiem, który otrzymał objawienie od Boga. Nie stworzył islamu, po prostu otrzymał jego Przesłanie. ↑
Wyjaśnienie Każdej wspólnocie (ummie) został wyznaczony pewien okres; i kiedy dochodzi on do swego kresu, to oni nie są w stanie ani go opóźnić, ani przyspieszyć nawet o jedną godzinę, zob. 7:34, przyp. 10. ↑
Koran mówiąc jakie zaopatrzenie zesłał wam Bóg podkreśla, że prawdziwym źródłem całego zaopatrzenia jest łaska i miłosierdzie Boga i dlatego przychodzi ono z bardzo wysokiego źródła. Odnosi się również do faktu, iż prawie całe zaopatrzenie, w które wyposażone są istoty żywe, wymaga deszczu, a deszcz schodzi z góry. ↑
Księga Jasna, zob. sura 6:59, przyp. 13. ↑
Bardziej niż wszyscy inni ludzie, wierni są przyjaciółmi Boga, jako że Bóg jest chroniącym i powiernikiem wiernych, jak zostało powiedziane w licznych wersetach (2:257; 3:68; 5:55; 6:127; 7:155, 34, 41, itp.). Tak samo Szatan i niewierni, zwłaszcza ci, którzy są najbardziej zakorzenieni w niewierze, są przyjaciółmi i chroniącymi samych siebie. Inną ważną kwestią wartą wspomnienia jest to, iż wierni są chroniącymi i przyjaciółmi jedni dla drugich (3:28; 8:72; 9:71, itp.), dokładnie tak samo, jak niewierni i niektórzy spośród Ludzi Księgi są przyjaciółmi i chroniącymi jedni dla drugich, zwłaszcza przeciwko wiernym (5:51; 8:73; 45:9, itp.).

Na dodatek to tego ogólnego znaczenia mówiącego o Bogu jako chroniącym i powierniku wiernych i o wiernych jako Jego przyjaciołach, pierwotne słowo łali (l.mn. aulija) posiada również inne znaczenie. Wierni nie są na tym samym stopniu pod względem wiary i czynienia tego, co jest przez tę wiarę wymagane, ani nie są na tym samym poziomie pod względem bliskości do Boga. Niektórzy z nich są bardziej zaawansowani aniżeli inni, przez co są bliżej Boga. W powszechnej literaturze muzułmańskiej, gdy mówimy łali bądź aulija, to mamy na myśli właśnie to specjalne znaczenie. Kolejny werset rzuca światło na ten temat, pozwalając nam lepiej zrozumieć to pojęcie:

Bóg jest powiernikiem i strażnikiem tych, którzy uwierzyli (Komu mogą powierzyć swoje sprawy i na Kim mogą polegać), wyciągając ich ze wszystkich rodzajów ciemności (intelektualnej, społecznej, ekonomicznej i politycznej) do światła i utrzymując ich w nim (2:257).

Najbardziej wyraźną funkcją Boga jako strażnika i powiernika wiernych jest to, że wyciąga ich z różnych rodzajów ciemności (intelektualnej, duchowej, społecznej, ekonomicznej i politycznej) do światła. Tak więc ci spośród wiernych, którzy czynią wszystko to, co jest w ich mocy, z doskonałą szczerością, tak by ludzie mogli być wyciągnięci z różnych rodzajów ciemności do światła, są bliżej Boga i są Jego szczególnymi przyjaciółmi. Jest to podstawowa misja Proroków i Wysłanników oraz tych, którzy podążają za nimi w ich misjach. To wymaga posiadania wiedzy, najgłębszego przekonania co do podstaw wiary i życia w zgodności z tymi podstawami, szczerego oddania czci Bogu, oddalenia się od grzechów, posiadania szlachetnych cech i poświęcania się dla sprawy Boga (Kluczowe Pojęcia, 2:60-65). ↑
To oznacza, że oni sądzą i mówią zgodnie ze swoimi przemijającymi pragnieniami, interesami oraz sądami opartymi na wartościach osobistych. ↑
Odnośnie przykładowych historii tych Wysłanników, zob. 7:65-102, i odpowiednie przypisy. ↑
Poprzez ten werset o tonącym Faraonie Koran sugeruje co następuje: wszyscy Faraonowie wierzyli w reinkarnację, a więc mumifikowali swoje ciała, mając nadzieję na uwiecznienie samych siebie. W ten sposób ich ciała przetrwały do dzisiejszego dnia. Mimo że niezmumifikowane, ciało Faraona, który żył w czasach Mojżesza i utonął, gdy próbował ze swoją armią dopaść Mojżesza, zostało znalezione w pobliżu Nilu pod koniec dziewiętnastego wieku. Jest to wspaniały cud koraniczny, który został przepowiedziany wiele wieków wcześniej w poniższym wersecie (Słowa, „Słowo 25-te” 420; al-Maududi, 2, przyp. 92). ↑
Koran wspomina historię Dzieci Izraela, która jest w większej części oparta na misji Mojżesza, w wielu swych surach, przez wzgląd na to, iż ta historia jest szczegółową przykładową historią rozwoju wszystkich narodów i wskazuje na wagę miejsca, jakie zajmowały Dzieci Izraela w historii ludzkości. Koran przytacza ich historię za każdym razem, odnosząc się do głównych tematów sury, w której jest powtarzana. Na przykład w tej surze, historia Proroka Noego, niech będzie z nim pokój, jest przytoczona wraz z wyzwaniem, które rzucił swojemu ludowi, jego głębokim zawierzeniem Bogu i przekonaniem o misji, wraz z opisem wyratowania go przez Boga razem z wiernymi i zniszczenia niewiernych, a historie Wysłanników, takich jak Hud, Salih, Lot czy Szuajb, niech pokój z nimi będzie, są wymienione jedynie w jednym wersecie razem z ich końcem oraz powodem, dla którego ten koniec nastąpił. Z kolei historia Dzieci Izraela jest przytoczona w aspekcie podstawowego wymiaru przesłania Mojżesza, intelektualnej i ostatecznie materialnej porażki Faraona i jego zauszników, którzy sprzeciwiali się temu przesłaniu, ostatecznego triumfu Dzieci Izraela oraz głównego czynnika, który doprowadził do tego triumfu. Główną ideą, stojącą za tymi wszystkimi wymienionymi w tej surze historiami, jest co następuje:

Wszyscy Wysłannicy przyszli z tym samym fundamentalnym przesłaniem opartym na Bożej Jedności, a Bóg wyposażył ich w cuda i inne jasne znaki lub dowody, aby udowodnić, że są Wysłannikami Boga. Ci, którzy się im sprzeciwili, nie mieli niczego w swych rękach, co mogłoby usprawiedliwić ich sprzeciw; opozycja ta wypływała raczej z czystej ignorancji, opartej na uprzedzeniach spowodowanych przez ich interesy doczesne i pragnienia cielesne, a także przez ich arogancję i nieprawidłowe poglądy. Prześladowali Wysłanników i wiernych im towarzyszących, lecz ci ostatni przetrzymali wszystkie ich prześladowania, opierając się jedynie na Bogu. Ostatecznie Wysłannicy i ich naśladowcy zostali uratowani i zwyciężyli, gdy ich oponenci przegrali i doprowadzili samych siebie do ruiny. Wierni posmakują wiecznego szczęścia w Raju na innym świecie, lecz niewierni będą doświadczali niekończącej się kary w Piekle.

Poprzez przytaczanie tych historii z tej perspektywy w tej surze Bóg pociesza Proroka Muhammada, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, oraz jego naśladowców, utwierdzając ich w ich wierze, wzmacniając ich cierpliwość i przypominając im o głównych cechach drogi, którą pisane jest im kroczyć, i ostatecznie dając im delikatne ostrzeżenie przed konfliktami, które mogą wybuchnąć pomiędzy nimi po ostatecznym zwycięstwie nad ich wrogami. ↑
Wersety te nie oznaczają, że Wysłannik miał jakieś wątpliwości co do swej misji, otrzymanego Objawienia bądź historii poprzednich Wysłanników przytoczonych w Koranie. Jeśliby rozważyć te wersety w świetle kontekstu, w którym się znajdują, znaczenie jest jasne:

Wysłannik Boga, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, był bardzo zasmucony w obliczu prześladowań i kpin, z powodu których cierpiał z rąk niewiernych uparcie trwających w niewierze. Powiedział ludziom, którzy byli zawzięci w zaprzeczaniu prawdzie i którzy niczego nie wiedzieli o Objawieniu i Wysłannictwie, i którzy byli ograniczeni do tego świata całym swoim bytem, o rzeczywistości będącej poza odczuwalnym światem, Świętym Objawieniu, kontakcie z Bogiem, który jest poza wszelkimi pojęciami i innych faktach metafizycznych; opowiedział także historie zapomnianych ludów, o których nigdy nie czytał ani nie słyszał niczego wiarygodnego. Jasnym jest, z jaką reakcją się spotykał. Nie było łatwo mówić o takich sprawach, by rzucić wyzwanie potężnym, upartym wrogom i twierdzić, iż przyszłość należeć będzie do wiernych w czasie, gdy byli zbyt nieliczni i słabi. Lecz on opowiedział to wszystko, pokładając niezmierną ufność w swoją misję i bez żadnej wątpliwości.

Było niezwykle ważne, by wierni wierzyli także z niezachwianym przekonaniem we wszystko to, co powiedział i wszystkie nowiny, które przynosił, po to, by ich umocnić i zwiększyć ich wytrzymałość. Tak więc, zwracając się do Wysłannika, Wszechmogący pocieszył i wzmocnił wiernych, i zwracając się do kogoś, kto miał całkowitą pewność co do tego, co otrzymał od Boga i przekazał innym, On również ostrzegał wiernych, że nie powinni odczuwać żadnych wątpliwości co do swojej wiary i nie powinni ulegać wpływom sprzeciwu niewiernych. Przypomniał także Wysłannikowi i wiernym fakt, że wszystko to, co miało miejsce, świadczyło o tym, iż droga, którą kroczą, to ta sama, którą kroczyły poprzednie narody.

Oto znaczenie tego, co Bóg tutaj mówi: „Tak jak Faraon, jeden z najbardziej uporczywych tyranów w historii, i jego zausznicy nie uwierzyli, musieli uwierzyć, gdy ujrzeli jedną z wielu ziemskich kar Boga w czasie, gdy wiara nie przynosiła już pożytku; tak samo wszyscy ci, którzy sprzeciwiają się Przesłaniu Boga – tak jak zrobili to Faraon i minione ludy – muszą zaświadczyć o swojej wierze, nawet jeśli nie będzie już ona pożyteczna dla nich. Tak więc ich niewiara nie powinna zniechęcać cię lub powodować wahania w twojej wierze. Ponadto jako wierni, nie będziecie zniechęceni przez opór i moc waszych wrogów. Albowiem Bóg jest Wszechmogący i uczyni was zwycięskimi, jak długo kroczycie swoją drogą bez wahania.” ↑
Jak zostało wcześniej kilka razy zauważone, jako że Bóg jest poza wszelkim czasem i przestrzenią, to Jego (pre-)destynacja oznacza, iż wie On z góry o wszystkich rzeczach i wydarzeniach. Dlatego ludzie nie są zmuszeni do robienia czegoś wbrew własnej wolnej woli. (Czujemy się zobowiązani do używania wyrażeń takich jak „(pre-)destynacja i „zawczasu”, które wskazują na czas, gdyż musimy wyjaśnić koncepcje Boskości w ramach naszego rozumienia, które jest ograniczone czasem i przestrzenią.) Z tego powodu islam nie uznaje determinizmu w ludzkiej historii. Jeśli mówimy o determinizmie ustanowionym przez Boga, to tylko w takim znaczeniu, że Bóg zdeterminował, jakie konsekwencje poniosą ludzie za to, co czynią. Przyczynowość jest prawem ustanowionym przez Boga. Poinformował o tym dokładnie ludzi poprzez Wysłanników, których zesłał oraz Ksiąg, które objawił.

Innym ważnym „prawem” dotyczącym sposobu działania Boga i drogi, którą ustanowił dla ludzi, by nią podążali zgodnie z ich własną wolną wolą, jest to, że On może anulować Swoje zarządzenie względem osoby lub ludzi. To prawo nazwane jest prawem specjalnej łaski lub zbawienia. To jest tak, jakby zdetonować pocisk zanim osiągnie swój cel. Bóg czasem informuje ludzi bądź osoby o tym, co na nich spadnie, czy to poprzez prawdziwe sny czy przeczucia albo w jakiś inny sposób. Jeśli ta osoba bądź ludzie są w stanie zrozumieć to ostrzeżenie i poproszą Boga o przebaczenie, dadzą datek dobroczynny oraz wyprostują swoje ścieżki, Bóg być może im przebaczy. Wiele ludów na przestrzeni dziejów, takich jak Ad, Samud i ludzie Faraona, zasługiwało na to, by być zniszczone z powodu ich uporu w przypisywaniu Bogu współtowarzyszy, rozwiązłego stylu życia oraz niesprawiedliwości i odrażających czynów, które popełniły przeciwko innym ludziom, pomimo wszystkich skierowanych do nich ostrzeżeń. Jednakże, lud proroka Jonasza, niech będzie z nim pokój, zwrócił się do Boga z pełną szczerością i głęboką skruchą i naprawił własną moralność, po tym jak ujrzał znaki nadchodzącej destrukcji. W rezultacie Bóg wyratował go od kary poniżenia w życiu doczesnym i pozwolił mu cieszyć się życiem do pewnego czasu. Podkreślając tę kwestię, Wysłannik Boga, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, powiedział: „Strach nie chroni przed nieszczęściami, czynią to raczej modlitwa oraz jałmużna” (Al-Hindi, hadis nr. 3123).

Prorok Jonasz, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, żył około ośmiu wieków przed Jezusem i został posłany do Niniwy w czasie wczesnych lat Imperium Asyryjskiego. Pomimo tego, że przez lata szerzył Przesłanie Boga, jego ludzie upierali się przy przypisywaniu Bogu współtowarzyszy, kiedy więc stracił nadzieję na to, że jego lud uwierzy, zostawił go bez otrzymania takiego nakazu od Boga, wierząc w to, iż Bóg zawsze będzie strzegł jego samego i dawał mu zaopatrzenie, gdziekolwiek by nie był (21:87). Zgodnie z wnioskiem, który wyciągamy z Koranu (37:140), statek, na który wsiadł, nieomal zatonął podczas sztormu z powodu przeciążenia ładunkiem, i marynarze poczuli się zmuszeni do uczynienia go lżejszym. Ciągnęli losy, by zdecydować, kto ma zostać wrzucony do morza, i wylosowali Jonasza. Po czym wrzucili go do morza.

Połknęła go wielka ryba. Jonasz był ukochanym sługą Boga i zawsze Go wychwalał. Wychwalał Go także we wnętrzu ryby i prosił o wybaczenie. Ostatecznie, za pozwoleniem Boga ryba wyrzuciła go na brzeg. Gdy Jonasz zostawił swój lud i gdy znaki nadciągającej kary Boga pojawiły się, lud ów błagał Go o przebaczenie przez kilka dni, a Bóg odwołał Swój dekret o karze. Jonasz powrócił do swych ludzi i ponad 100000 ludzi uwierzyło w jego przesłanie (37:137-148). Cierpienie Jonasza musiało mieć udział w uratowaniu jego ludu. Jako że zwykle każde nieszczęście przychodzi do wiernego w rezultacie popełnionego grzechu lub winy, i kiedy prosi Boga o przebaczenie za te grzechy lub winy, służy to za dwie nagrody, jedna przychodzi natychmiast, a druga w późniejszym czasie.

Niektórzy ludzie podchodzący do Koranu i cudów Proroków z czysto racjonalistycznego punktu widzenia, mają tendencję do interpretowania faktu połknięcia Jonasza przez rybę, a następnie uratowania go przez Boga w sposób metaforyczny. Podobne wydarzenie miało miejsce wiele wieków później. Rybak zajmujący się połowem wielorybów w Anglii o imieniu James Bartly wpadł do morza w czasie połowu z pokładu łodzi o nazwie Star of East w sierpniu 1891 i został połknięty przez wieloryba. Wieloryb został znaleziony martwy dwa dni później, a rybaka wyciągnięto z jego brzucha żywego po 60 godzinach (Urdu Digest, luty 1964, cytat z Tefhim, 5:41, przyp. 82). ↑
Koran przywiązuje wielką uwagę do intelektualnych działań i zdolności, z których wszystkie związane są z „sercem”; te zdolności to refleksja, używanie rozumu, rozważanie, wiedza, przenikliwość i „słuch”, itp. Uznaje on każdego, kto jest tego pozbawiony, za martwego. Sposobem na utrzymanie ich przy życiu jest powstrzymywanie się od stereotypów, uprzedzeń, złych poglądów, podłych zamiarów, grzechów, czynienia zła, arogancji oraz samolubstwa. Są to wady, które uniemożliwiają człowiekowi wiarę. Dwa ostatnie wersety zarówno chwalą Wysłannika Boga, jak i dają mu łagodne ostrzeżenie, gdyż życzył on sobie, by wszyscy ludzie uwierzyli; w rzeczywistości było to jego silnym pragnieniem, tak silnym, że nieomalże zamęczyłby się na śmierć ze smutku, jeśliby nie uwierzyli (18:6). Ten werset wiąże również wiarę z wolą Boga, którą odnosi do tego, czy intelektualne zdolności ludzi są żywe. Ci, którzy nie używają swoich zdolności intelektualnych, bądź ci, którzy używają ich w niewłaściwy sposób, są pozbawieni woli Boga do tego, by uwierzyli. ↑